lundi 28 octobre 2013

MAN AFRIKA MAKÉND NI MBOG YÉ


MAN AFRIKA MAKÉND NI MBOG YÉ

Loñ yokiyo i bi hol bé to ba kunde ibale bo i loñ i, i mpot bé hop wé ni hémle Nyambe wé. Jon u nog le: i yoñ sat u nyi yon u tôgbege. Inyuu hala nyen u nlama yi i homa u bi nyodne. Hala wee u nlama yi mbog yoñ kôba  ni kwañ. B’a jôi li Afrika li nlôl i hop i bon ba Afrika?
Ingéda u ñôt mahoñol moñ ni hop woñ u ntehe nkoñ isi ni mis moñ. Jon u nog le: ñyéé i nke bé mañan matehe  ngwé. Mu i njel i nyen u nyi le i yom ini i  yé lam, i yé maliga i yé sép i ke bisu jon u nog le: ngôs nye li lama hee, u mbat nwet. Bakén ba maloñ ba yi ni tehe le man Afrika a ñôm minkañ isi inyuule liboñog jéé li mam li nkiha ni mbog yéé. A nje bijék ni nyo maog ma basôgôl bé, a niñ noñ naga ni mabogog ma mam ma bôt ba kôba. Hala wee liniñ longe niñ. U nlama yi le biloñ bi gwé bé manwanda. Loñ Pulasi i bi la hol inyuule baénél ba bé pôdôs bon ba loñ ni hop pulasi. Hala a yé nlélém jam ni loñ i Ngisi, loñ i Jaman, loñ i Chine loñ i Yapan i ke bisu. Bakana ba Mbenge ba kit le ba nlama témb i mbog yap inyuu i ték ane (jupiter) gwét (mars) ni likot masangô (uranus). Hala a yé nlélém jam ni loñ i Chine : ane (conficius), likot masangô (tjeletjes i bibôm) ni gwét (liyi gwélél bikeibilibog). Bakana ba Mbenge ba kit le ba  nlama somb gôl, kei, kalasin, silba, mamuna, ngog mpuma, bikék i ke bisu biloñ bi Afrika. Inyuu i boñ le yom yokiyo i kéñ bañ bo i somb i gwom bini nyen Pulasi ba bi bot nkuu mahop ba nsébél le RFI, Ngisi ba bot BBC, Amerka ba bot VOA i ke bisu. Yon u nlama yi, yo ini le batjam mi ñañ ba nsal i RFI to i VOA ba nkôs nsaa wap hikuu hi ane i mbénge bakén ba mam. Jon nson wap i yéle ba pôdôs bon ba Afrika noñnaga ni mbañ i loñ yap. Biloñ bi Afrika bi yé liyep, bi nyi bé mahol, bon ba Afrika ba gwé bé yi to pék jon makon ma ntôl biloñ gwap, kikii ba nyi bé bok mam map jon ba njo gwét bo ni bo inyuu hala nyen ndigi biloñ bi Bakana gwon bi nla hôla bo le ba bana nsañ, ba mpot mahop, matibla, ane i  makiñ i  ke bisu. Ngim bon ba Afrika ba neebe  le nteba i ntagbe longe i loñ yap ingéda Bakana ba Mbenge ba nti mbôgi lam, ba nhémle i moni wap ba ngwélél ingéda a nlama ba ntéédaga biboñ bi Bakana i ke bisu.
Ingéda bipuuwene bi baa bi bi nyudug mandap ma ngii imaa i New York, loñ Amérika i yoñ ngim mbén le mut nyekinye a unda bañ mim. Hala a bé hilo 11 i sôñ dipos i nwi 2001. Ingéda bon ba Rwanda ba bé jo gwét bo ni bo, minkuu mi bitidii mi Bakana ba Mbenge mi bé unda mim mi bon ba Rwanda ndi ba badag ki ngim bon ba Rwanda lelaa ba nol bilog  bisañ ni bakwade.
Loñ i Chine i bi ti  biloñ bi Afrika mayéga le ba nhôla loñ yap le i jôp likoda li adna matén i nwi 1971 i yiha loñ i Taiwan kikii jam li bisu. Loñ i Chine i kal biloñ bi Afrika le bobasôna ba yé liyep jon biloñ bi Afrika bi nlama nuñle nye kalasin, gôl, silba, bikék, ngog mpuma i ke bisu. I jam li yôhne ibaa lini Ii ta bé maliga inyuu hala nyen u nog le: loñ ititigi i jôlag gwét didon. Hala wee i jôla gwét makenge.
Gwét gwon bi nlona mahol biloñ bi Bakana ba Mbenge ni i njel ini le mangaa ba mbañ, likenge ba ngwélél li ntagbe i bôt ba ta bé bisônda ndi ba sombog jo kikii bo li la tehe juu ni ngim biléman, ndeemanwin i ke bisu.

Yaônde, 10 biôôm 2013
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com

MAN AFRIKA MAKÉND NI MBOG YÉ


MAN AFRIKA MAKÉND NI MBOG YÉ

Loñ yokiyo i bi hol bé to ba kunde ibale bo i loñ i, i mpot bé hop wé ni hémle Nyambe wé. Jon u nog le: i yoñ sat u nyi yon u tôgbege. Inyuu hala nyen u nlama yi i homa u bi nyodne. Hala wee u nlama yi mbog yoñ kôba  ni kwañ. B’a jôi li Afrika li nlôl i hop i bon ba Afrika?
Ingéda u ñôt mahoñol moñ ni hop woñ u ntehe nkoñ isi ni mis moñ. Jon u nog le: ñyéé i nke bé mañan matehe  ngwé. Mu i njel i nyen u nyi le i yom ini i  yé lam, i yé maliga i yé sép i ke bisu jon u nog le: ngôs nye li lama hee, u mbat nwet. Bakén ba maloñ ba yi ni tehe le man Afrika a ñôm minkañ isi inyuule liboñog jéé li mam li nkiha ni mbog yéé. A nje bijék ni nyo maog ma basôgôl bé, a niñ noñ naga ni mabogog ma mam ma bôt ba kôba. Hala wee liniñ longe niñ. U nlama yi le biloñ bi gwé bé manwanda. Loñ Pulasi i bi la hol inyuule baénél ba bé pôdôs bon ba loñ ni hop pulasi. Hala a yé nlélém jam ni loñ i Ngisi, loñ i Jaman, loñ i Chine loñ i Yapan i ke bisu. Bakana ba Mbenge ba kit le ba nlama témb i mbog yap inyuu i ték ane (jupiter) gwét (mars) ni likot masangô (uranus). Hala a yé nlélém jam ni loñ i Chine : ane (conficius), likot masangô (tjeletjes i bibôm) ni gwét (liyi gwélél bikeibilibog). Bakana ba Mbenge ba kit le ba  nlama somb gôl, kei, kalasin, silba, mamuna, ngog mpuma, bikék i ke bisu biloñ bi Afrika. Inyuu i boñ le yom yokiyo i kéñ bañ bo i somb i gwom bini nyen Pulasi ba bi bot nkuu mahop ba nsébél le RFI, Ngisi ba bot BBC, Amerka ba bot VOA i ke bisu. Yon u nlama yi, yo ini le batjam mi ñañ ba nsal i RFI to i VOA ba nkôs nsaa wap hikuu hi ane i mbénge bakén ba mam. Jon nson wap i yéle ba pôdôs bon ba Afrika noñnaga ni mbañ i loñ yap. Biloñ bi Afrika bi yé liyep, bi nyi bé mahol, bon ba Afrika ba gwé bé yi to pék jon makon ma ntôl biloñ gwap, kikii ba nyi bé bok mam map jon ba njo gwét bo ni bo inyuu hala nyen ndigi biloñ bi Bakana gwon bi nla hôla bo le ba bana nsañ, ba mpot mahop, matibla, ane i  makiñ i  ke bisu. Ngim bon ba Afrika ba neebe  le nteba i ntagbe longe i loñ yap ingéda Bakana ba Mbenge ba nti mbôgi lam, ba nhémle i moni wap ba ngwélél ingéda a nlama ba ntéédaga biboñ bi Bakana i ke bisu.
Ingéda bipuuwene bi baa bi bi nyudug mandap ma ngii imaa i New York, loñ Amérika i yoñ ngim mbén le mut nyekinye a unda bañ mim. Hala a bé hilo 11 i sôñ dipos i nwi 2001. Ingéda bon ba Rwanda ba bé jo gwét bo ni bo, minkuu mi bitidii mi Bakana ba Mbenge mi bé unda mim mi bon ba Rwanda ndi ba badag ki ngim bon ba Rwanda lelaa ba nol bilog  bisañ ni bakwade.
Loñ i Chine i bi ti  biloñ bi Afrika mayéga le ba nhôla loñ yap le i jôp likoda li adna matén i nwi 1971 i yiha loñ i Taiwan kikii jam li bisu. Loñ i Chine i kal biloñ bi Afrika le bobasôna ba yé liyep jon biloñ bi Afrika bi nlama nuñle nye kalasin, gôl, silba, bikék, ngog mpuma i ke bisu. I jam li yôhne ibaa lini Ii ta bé maliga inyuu hala nyen u nog le: loñ ititigi i jôlag gwét didon. Hala wee i jôla gwét makenge.
Gwét gwon bi nlona mahol biloñ bi Bakana ba Mbenge ni i njel ini le mangaa ba mbañ, likenge ba ngwélél li ntagbe i bôt ba ta bé bisônda ndi ba sombog jo kikii bo li la tehe juu ni ngim biléman, ndeemanwin i ke bisu.

Yaônde, 10 biôôm 2013
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com

MAN AFRIKA MAKÉND NI MBOG YÉ


MAN AFRIKA MAKÉND NI MBOG YÉ

Loñ yokiyo i bi hol bé to ba kunde ibale bo i loñ i, i mpot bé hop wé ni hémle Nyambe wé. Jon u nog le: i yoñ sat u nyi yon u tôgbege. Inyuu hala nyen u nlama yi i homa u bi nyodne. Hala wee u nlama yi mbog yoñ kôba  ni kwañ. B’a jôi li Afrika li nlôl i hop i bon ba Afrika?
Ingéda u ñôt mahoñol moñ ni hop woñ u ntehe nkoñ isi ni mis moñ. Jon u nog le: ñyéé i nke bé mañan matehe  ngwé. Mu i njel i nyen u nyi le i yom ini i  yé lam, i yé maliga i yé sép i ke bisu jon u nog le: ngôs nye li lama hee, u mbat nwet. Bakén ba maloñ ba yi ni tehe le man Afrika a ñôm minkañ isi inyuule liboñog jéé li mam li nkiha ni mbog yéé. A nje bijék ni nyo maog ma basôgôl bé, a niñ noñ naga ni mabogog ma mam ma bôt ba kôba. Hala wee liniñ longe niñ. U nlama yi le biloñ bi gwé bé manwanda. Loñ Pulasi i bi la hol inyuule baénél ba bé pôdôs bon ba loñ ni hop pulasi. Hala a yé nlélém jam ni loñ i Ngisi, loñ i Jaman, loñ i Chine loñ i Yapan i ke bisu. Bakana ba Mbenge ba kit le ba nlama témb i mbog yap inyuu i ték ane (jupiter) gwét (mars) ni likot masangô (uranus). Hala a yé nlélém jam ni loñ i Chine : ane (conficius), likot masangô (tjeletjes i bibôm) ni gwét (liyi gwélél bikeibilibog). Bakana ba Mbenge ba kit le ba  nlama somb gôl, kei, kalasin, silba, mamuna, ngog mpuma, bikék i ke bisu biloñ bi Afrika. Inyuu i boñ le yom yokiyo i kéñ bañ bo i somb i gwom bini nyen Pulasi ba bi bot nkuu mahop ba nsébél le RFI, Ngisi ba bot BBC, Amerka ba bot VOA i ke bisu. Yon u nlama yi, yo ini le batjam mi ñañ ba nsal i RFI to i VOA ba nkôs nsaa wap hikuu hi ane i mbénge bakén ba mam. Jon nson wap i yéle ba pôdôs bon ba Afrika noñnaga ni mbañ i loñ yap. Biloñ bi Afrika bi yé liyep, bi nyi bé mahol, bon ba Afrika ba gwé bé yi to pék jon makon ma ntôl biloñ gwap, kikii ba nyi bé bok mam map jon ba njo gwét bo ni bo inyuu hala nyen ndigi biloñ bi Bakana gwon bi nla hôla bo le ba bana nsañ, ba mpot mahop, matibla, ane i  makiñ i  ke bisu. Ngim bon ba Afrika ba neebe  le nteba i ntagbe longe i loñ yap ingéda Bakana ba Mbenge ba nti mbôgi lam, ba nhémle i moni wap ba ngwélél ingéda a nlama ba ntéédaga biboñ bi Bakana i ke bisu.
Ingéda bipuuwene bi baa bi bi nyudug mandap ma ngii imaa i New York, loñ Amérika i yoñ ngim mbén le mut nyekinye a unda bañ mim. Hala a bé hilo 11 i sôñ dipos i nwi 2001. Ingéda bon ba Rwanda ba bé jo gwét bo ni bo, minkuu mi bitidii mi Bakana ba Mbenge mi bé unda mim mi bon ba Rwanda ndi ba badag ki ngim bon ba Rwanda lelaa ba nol bilog  bisañ ni bakwade.
Loñ i Chine i bi ti  biloñ bi Afrika mayéga le ba nhôla loñ yap le i jôp likoda li adna matén i nwi 1971 i yiha loñ i Taiwan kikii jam li bisu. Loñ i Chine i kal biloñ bi Afrika le bobasôna ba yé liyep jon biloñ bi Afrika bi nlama nuñle nye kalasin, gôl, silba, bikék, ngog mpuma i ke bisu. I jam li yôhne ibaa lini Ii ta bé maliga inyuu hala nyen u nog le: loñ ititigi i jôlag gwét didon. Hala wee i jôla gwét makenge.
Gwét gwon bi nlona mahol biloñ bi Bakana ba Mbenge ni i njel ini le mangaa ba mbañ, likenge ba ngwélél li ntagbe i bôt ba ta bé bisônda ndi ba sombog jo kikii bo li la tehe juu ni ngim biléman, ndeemanwin i ke bisu.

Yaônde, 10 biôôm 2013
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com

MAN AFRIKA MAKÉND NI MBOG YÉ


MAN AFRIKA MAKÉND NI MBOG YÉ

Loñ yokiyo i bi hol bé to ba kunde ibale bo i loñ i, i mpot bé hop wé ni hémle Nyambe wé. Jon u nog le: i yoñ sat u nyi yon u tôgbege. Inyuu hala nyen u nlama yi i homa u bi nyodne. Hala wee u nlama yi mbog yoñ kôba  ni kwañ. B’a jôi li Afrika li nlôl i hop i bon ba Afrika?
Ingéda u ñôt mahoñol moñ ni hop woñ u ntehe nkoñ isi ni mis moñ. Jon u nog le: ñyéé i nke bé mañan matehe  ngwé. Mu i njel i nyen u nyi le i yom ini i  yé lam, i yé maliga i yé sép i ke bisu jon u nog le: ngôs nye li lama hee, u mbat nwet. Bakén ba maloñ ba yi ni tehe le man Afrika a ñôm minkañ isi inyuule liboñog jéé li mam li nkiha ni mbog yéé. A nje bijék ni nyo maog ma basôgôl bé, a niñ noñ naga ni mabogog ma mam ma bôt ba kôba. Hala wee liniñ longe niñ. U nlama yi le biloñ bi gwé bé manwanda. Loñ Pulasi i bi la hol inyuule baénél ba bé pôdôs bon ba loñ ni hop pulasi. Hala a yé nlélém jam ni loñ i Ngisi, loñ i Jaman, loñ i Chine loñ i Yapan i ke bisu. Bakana ba Mbenge ba kit le ba nlama témb i mbog yap inyuu i ték ane (jupiter) gwét (mars) ni likot masangô (uranus). Hala a yé nlélém jam ni loñ i Chine : ane (conficius), likot masangô (tjeletjes i bibôm) ni gwét (liyi gwélél bikeibilibog). Bakana ba Mbenge ba kit le ba  nlama somb gôl, kei, kalasin, silba, mamuna, ngog mpuma, bikék i ke bisu biloñ bi Afrika. Inyuu i boñ le yom yokiyo i kéñ bañ bo i somb i gwom bini nyen Pulasi ba bi bot nkuu mahop ba nsébél le RFI, Ngisi ba bot BBC, Amerka ba bot VOA i ke bisu. Yon u nlama yi, yo ini le batjam mi ñañ ba nsal i RFI to i VOA ba nkôs nsaa wap hikuu hi ane i mbénge bakén ba mam. Jon nson wap i yéle ba pôdôs bon ba Afrika noñnaga ni mbañ i loñ yap. Biloñ bi Afrika bi yé liyep, bi nyi bé mahol, bon ba Afrika ba gwé bé yi to pék jon makon ma ntôl biloñ gwap, kikii ba nyi bé bok mam map jon ba njo gwét bo ni bo inyuu hala nyen ndigi biloñ bi Bakana gwon bi nla hôla bo le ba bana nsañ, ba mpot mahop, matibla, ane i  makiñ i  ke bisu. Ngim bon ba Afrika ba neebe  le nteba i ntagbe longe i loñ yap ingéda Bakana ba Mbenge ba nti mbôgi lam, ba nhémle i moni wap ba ngwélél ingéda a nlama ba ntéédaga biboñ bi Bakana i ke bisu.
Ingéda bipuuwene bi baa bi bi nyudug mandap ma ngii imaa i New York, loñ Amérika i yoñ ngim mbén le mut nyekinye a unda bañ mim. Hala a bé hilo 11 i sôñ dipos i nwi 2001. Ingéda bon ba Rwanda ba bé jo gwét bo ni bo, minkuu mi bitidii mi Bakana ba Mbenge mi bé unda mim mi bon ba Rwanda ndi ba badag ki ngim bon ba Rwanda lelaa ba nol bilog  bisañ ni bakwade.
Loñ i Chine i bi ti  biloñ bi Afrika mayéga le ba nhôla loñ yap le i jôp likoda li adna matén i nwi 1971 i yiha loñ i Taiwan kikii jam li bisu. Loñ i Chine i kal biloñ bi Afrika le bobasôna ba yé liyep jon biloñ bi Afrika bi nlama nuñle nye kalasin, gôl, silba, bikék, ngog mpuma i ke bisu. I jam li yôhne ibaa lini Ii ta bé maliga inyuu hala nyen u nog le: loñ ititigi i jôlag gwét didon. Hala wee i jôla gwét makenge.
Gwét gwon bi nlona mahol biloñ bi Bakana ba Mbenge ni i njel ini le mangaa ba mbañ, likenge ba ngwélél li ntagbe i bôt ba ta bé bisônda ndi ba sombog jo kikii bo li la tehe juu ni ngim biléman, ndeemanwin i ke bisu.

Yaônde, 10 biôôm 2013
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com