samedi 25 avril 2015

LIPÉMBA


LIPÉMBA

Ingéda Hilôlômbi a bi hôla bôt ba kôba le ba yémbél gwét i Ngog Lituba ni i bôt ba bé gwés le ba jôp i base i baôm mbom isi nyen Hilôlômbi a bi ti bo mambén maaa mana : 1) Man mee a je bañ bijek, a nyo bañ maog ma loñ i ñane nye tigale  a yila nkol i loñ i ; 2) Man mee a nuñlene bañ biték gwé mut a ta bé man mee ; 3) Munlôm a haba bañ mbod mudaa to mudaa a haba bañ mbod munlôm.

Bôt ba kôba kikii ba nneebe gwélél mambén ma Hilôlômbi, ba bôdôl ôô bisélél gwap, bañ bee gwap,  sal bijek gwap ndi   ba  nuñlag bisélél gwap, bee gwap ni bitjek gwap ni nkoñ hisi.

Loñ yokiyo i bi la bé yémbél loñ mee i ntel i ngwélél mambén ma Hilôlômbi inyuule mambén mana ma nniiga man mee le loñ i gwé lipémba ingéda man mee a gwé mban kikii yom bisu, a nyôs nyuu i nson kikii yom li yôhne i baa, a mpôô bé mam ma loñ i mbégdé kikii yom i  yôhne iaa.

Bôt ba kôba ba bé ba gwé lipémba inyuule nkén mut to nkén loñ ba bé yi bé mahoñol map to magwélél map ma mam. Bôt ba kôba ba bé yi le Hilôlômbi a yé NWET NGUI YOSÔ. Ba bé yi le mut nyekinge a nla bé tuga Hilôlômbi i boñ i jam a bi bôn bôt ba kôba le a bôñôl bo. Jon bôt ba kôba ba bé bôdôl Hilôlômbi ñem. Ba yik le ibale bo ba nkôm Hilôlômbi mbus loñ mee ya yila nkol i loñ i pe. Ngui i nene ni  i ngén ini le : pôndôl i yôñlak i janda. Ibale bo ndi loñ mee i ngwés ba kunde i nlama témb yak Hilôlômbi NWET NGUI YOSÔ. Bôt ba kôba ba bé ba gwé nko ni yad inyuu i tééda mambén ma Hilôlômbi ni biniigana bi Hilôlômbi.

Masoda ni nu a nkil hi kokok.

 

 

                          Yaônde, 13 kondoñ 2015

                                     NkamPondiPondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com

MBÉN NI NOMBA


MBÉN NI NOMBA

 

I bôdôl bi béé nomba i nhôla i bana ngim mambén. Pok  a yé nomba Hilôlômbi inyuule a bi unda bôt ba kôba kii i yé libak li pom. Hikii hégél i yé ndigi yada. Jon Hilôlômbi nu a bi heg  bihégél gwobisôna a yé wada. Bôt ba kôba ba bi yis bés le ingéda nomba i nyila mbén mam ma nkiha longe. I mbog mee mut a nsop bé lilagle ibale bo ndigi mut wada nyen a nyi lilagle li. Inyuu hala nyen nomba i na i yé nomba mudaa, nomba   i tan i yé nomba munlôm. Hala a nlôl le ngop man mudaa i nkidi dilo di na, ngop man munlôm i nkidi dilo di tan. Jon liso moo li mudaa li yé dilo di na, liso moo li munlôm li yé dilo di tan. Nomba bôô  i yé  nomba  i tan u  kônde nomba i na. Jon ba ñnaña ndumb mut a nwon i mbus bôô majôna.

Yom di nyi, yo ini le, nomba i nla bé kena mbén, nomba i nla bé ba mbén, mam momasôna ma nla bé ba  isi nomba. Hala wee minsongi nwotama   bé nwon mi nkena niñ i bôt. Inyuule i ngim mbai u ñada bagwééne ha, banyandôm, baloolo i ke bisu. Jon man mee a bé kéne i ngén ini le : mut a nje njék ndi mut a nje bé loñ. Hala wee mbén yon i yé ngii bôt bobasôna too u yé mbombog, ngéngé, ñuum, njénjéga, hikoo mbog, kokowa i ke bisu. Hala wee di nla kal le mbén i ngwés bé le yubda i ba i loñ.

 

Yaônde, 05 majel 2015

Nkam Pondi Pondi

LIBOK NIÑ


LIBOK NIÑ

Di nla kobol i buk ini le libok ni kal le hala a yé i bii kikii i nsômbla , hala a yé i bii i oda, hala a yé i tibil téé i ke bisu.

Mut a nlama yi le niñ i yé ndutu. Jon i mut a ngwés tehe mapubi ma kel ni boñ mam a yi le : nlal nyemb le ndok, nu niñ le manoga. Hala wee u ndokbag, u wél ndigi mu, u nogga, u niñil ki mut.

Libok niñ hala wee mut a nyi i ngén ini le: kul nye hikii mut a kéénege bot i ntel wé. Hala wee niñ kikii kôs woñ inyuule ndap ñem i nyon bé. Inyuu hala nyen ngôñ yoñ i boñ bañ we le u lel balal ba ndamba tigale u yep ni kii? ni jis li mbôngôô.

Libok niñ hala a nkobla ki le mut a yé suhul nyuu, a nlôôs bé niñ yé biyôglô bi mam, a ta bé nkol maog, nkol bijek, nkol bôdaa, nkol moni i ke bisu. Jon libok niñ li nkobla le mut a nyi i homa nseñ wé i yéne, hala wee mut a nla bé bôô nye, mut a nla bé yumus nye, mut a nla bé yilis nye nso isi i ke bisu. Mam ma nhôla mut le a bok niñ yé mon ma yé le a nlama pot le Hilôlômbi a yé wada. A nlama nok le Hilôlômbi a yé wada. A nlama boñ mam ma ñunda le Hilôlômbi a yé wada.  A nlama nôgda le Hilôlômbi a yé wada.Ingéda mut a nneebe le Hilôlômbi a yé wada,  hala a nti nye hogbe. Hala a nti nye yi le Hilôlômbi a yé Bayemlikok, Béndélmandum, Hiañngaa, Hônd kéna, Kimaltjai, Libôk li Nkumdum, Mal kal, Mal mam, Mal  Yi, Nheg Matén, Njombongo, Nkindil Hisi, NU A BÉ, NU  A YÉ, NU A NLO NI NU A BA,   Nwet Mbog, Nwet  Ngii ni Hisi,  Nwet Ngui Yosô, Ômsing Nheñel a ta bé, Pot  li Mal ni Sumak  Hala wee yak nye a nyi le Hilôlômbi a bi bok mbog bihégél jon yak nye a ngwés bok niñ yé inyuu i ba bebee ni Hilôlômbi. Masoohe ma nhôla we le  u kwo bañ i  bee, le u kônde bok niñ yoñ. Haananyen man mee a bé yi le mut a mbok niñ yé.

.

                                                       Yaondé, 08 matjel 2015

                                               Nkam Pondi Pondi


 

 

 

B’A HILÔLÔMBI A NGWÉS GWÉT?


B’A HILÔLÔMBI A NGWÉS GWÉT?

 

Di nla kobol i buk ini le gwét ni kal le hala a yé sañ i nnola, sañ i matjél ma nkuba, sañ i njuba ni ngaa, ni makoñ, ni bakwade i ke bisu.

Hilôlômbi nyen a bi heg ngii ni hisi, mut binam ni ngwom gwobisôna. Jon Hilôlômbi a nla bé gwés gwét. A nyéñ nsañ.I mut a mbôk mbén, Hilôlômbi a nkokse nye.Jon Hilôlômbi a bé a om ngim litén le li tjé litén li pe inyuule li ndokbene nye. Gwét bi yé jam li bôt ba ngwés bé nok to yi Hilôlômbi. Hilôlômbi a ngwés bé le hégél yé to yada i nimil. Jon Hilôlômbi a yé gwéha a bak ki konagoo. Inyuu  hala nyen Hilôlômbi a bi ti bôt ba kôba yi ni pék le ba nlama yéñ le biloñ bi njo gwét, gwét gwap bi juba bañ i loñ yap. Jon u nok le  : gwét bi leñ  Libôye Tôñ, bo a Nuk Manjek, bômle. U nogok ki le : gwét bi kit nsangaa, bi huune hitonga mbas. Hilôlômbi a bi ti ki bôt ba kôba yi, ni pék le gwét bi puhe bañ bo.Jon u nok le : Ngwégét man lôg Basangén a ba ke i jo gwét biloñ, a yi bé gwo ndi a yik makanda. Hala wee loñ mee i bé i gwé bôt ba nkal yo mam inyuu i boñ le gwét bi puhe bañ loñ.

 

                                                                 Yaônde 28 kondoñ 2015

                        Nkam Pondi Pondi


 

NYUMBI


NYUMBI

 

Di nla kobol i buk ini le nyumbi ni kal le hala a yé nsuua le mut a mboñ jam li tabé longe, hala wee mut a ntunde mut numpe, hala wee a nsuu nye ndañ i ke bisu. Ibale bo mut a nyumbla mut numpe ndi i mut numpe nunu a mbôk mbén, mbén ya kokse bé nye kikii mut le a nkôôba bôk mbén.

Ngôk i mut i nla yihla nye mut nyumbi.

Nyumbi i yé yom i nlona bé nsañ ipôla bôt. Jon nyumbi i ta bé longe libak.

 

 

 

Yaônde, 12 kondoñ 2015

                                                               NkamPondiPondi