dimanche 30 octobre 2016

NUT I LAAKÔP I BOÑA NI I POÑOS NKAK


NUT I LAAKÔP I BOÑA NI I POÑOS NKAK



Boña ni poños nkak ba yé nhôôbaga ni laakôp. I laakôp ini i yé mintén miaa. U gwé laakôp i mbégdé i i nlet i nlel bini bibaa. Ba nsébél yo le dure-mère. I ñem kété u gwé laakôp i mpôna ndes libôblaga ba nsébél le arachnoïde ndi u gwé ki laakôp ba nsébél le pie-mère.

Ingéda dimamana dipoga di niñ di njôp i laakôp i boña to i laakôp i poños nkak, laakôp i nnut. Mut a mbôdôl lo bilôô, a nye bahal, ño u nsii nye ndigi wee i nlo bôô, a nnog njôhge i bôbôg ni i joo.

Ba nlama pala kena i mut nunu i ndap matibla tigale dimamana dipoga di niñ di njôp matjél, wee nyemb i nkoode. I mut nunu a nlama yén i ndap matibla le a kôhna bee bi njôs i kon unu.

U nla semba i kon unu ibale bo ndi u kepba.






Yaônde, 01 mpuye 2007
Nkam PONDI PONDI

B’A MUT A NLA YÉMBÉL I GWOM BI MBÔÑA ?


B’A MUT A NLA YÉMBÉL I GWOM BI MBÔÑA ?

 

Di nla kobol i bug ini le yémbél ni kal le hala wee u gwé ngui i bép mut numpe sañ to gwét, i bép to i nol nuga, i bép liyep, jôhge, kon, ngui i ke bisu.

Di nla kobol i bug ini le yom ni kal le hala a yé ngim jam i ngwéla tole hala a yé ngim jam i nene i mis le mut nyekinye a nla bé pénda.

Mut a nyi gwom le a nigil. Mut a nyi gwom ni i njel ini le linômôl i jam. Mut a nyi ki gwom ni i njel ipe ini le hégda mbén tole ni i njel i nsôk le mbogog mbén.

I nla pam le dihégda di mambén di laa bé kobol ngim gwom to yi ngim gwom. Yak lipôdôl li mbañ li nene maliga ingéda u ntehe matam ma gwom inyuule pot ni boñ mam ma imaa.

KKikii di nkal le yom i nla ba ngim jam i ngwéla jon hala a nla nene le mut a mbôk mbén ndi ki a nkôôba bé i bôk mbén.

Imbee ngéda mut a nla yémbél i gwom bi mbôña ? Ingéda a ntibil nigil ni yi i gwom bi. B’a mut a nla yémbél gwom gwobisôna ?

 

 

Yaônde, 20 kondoñ  2008.

                                                                       Nkam Pondi Pondi

                                                                       http://antoinepondipondi.blogspot.com

 

 

 

MINHUÑBE


MINHUÑBE

 

Di nla kogol i bug ini ni kal le hale a ngim ñañ i tabé maliga ndi i ñañ unu u ntjama libai. Kikii hihéga ibale mut a nyéga munlôm, i munlôm nunu a nimis gwom gwé bi mbôô tole ba ba nkal le ibale bon di u nkon ngim kon ndi u nyo masai moñ, u mbôôp i ke ni bisu.

Di nla ki kobol i bug ini ni kal le hala a yé jam mut a mpot ni kiñ isi.

Mambagda ma yé le inyuu kii bôt ba nhémle minhuñbe ?kii i mboñ le minhuñbe mi nhoo tjama ? Inyuu kii bôt ba nsélés bé boña wap inyuu i yéñ i homa maliga ma yé ?

Inyuu i boñ le u yi libag libôt, maboñog ma bôt, woñi i bôt, i mam ma ntéénga bôt i pes i maboñog, i nsômbla le ngim minhuñbe i pam. Jon u nog le, e i yé i kudi ndi ba yi i yom i sôag. U nogog ki le, we ni mut ngi jéla u be nye mbondi ? Ingéda bôt ba mbénge ngim yom ndi ba yéñ bé i yi lelaa i yom i i nke, lelaa i yom i i nsal, inyuu kii i yom i i yé hala i ke ni bisu nyen bôt ba nhémle minhuñbe. Inyuu hala nyen balam ba bingond ba mbéna bé ba maséé to bilog bi gwé pék bi mbéna bé ba balam. Jon u nlama yoñ tat ni ñañ u nog, u nlama bé hémle hikii ñañ u nog. U nlama bana ngandag soñnda tigale u ôm ño liaa, u sôk tam. Mut a unda we i homa a nup tju.

 

                                                                       Yaônde, 26 matôp 2009.

                                                                       Nkam Pondi Pondi

                                                                       http://antoinepondipondi.blogspot.com

 

AAÔÔ


AAÔÔ

 

Di nla kobol i buk ini le aaôô ni kal le ingéda mut a nkaana ni mut numpe ni mahoñol mana le ba hoo habé tehna, nyen a nkal le aaôô tole ôôô. Hala a nkobla le Hilôlômbi nyetama nyen a nyi ingéda i bôt bana ibaa ba tehna ki, ba bomna ki.

Bôt ba kôba ba bé sébél ki Hilôlômbi le AAÔÔ inyuule bôt ba kôba ba bé biine bôdôl yap yak Hilôlômbi. Hilôlômbi nyetama nyen a nyi bisu bi mbog. Hilôlômbi nyetama nyen bôt ba kôba ba bé ba gwééne bot ñem. Inyuule Hilôlômbi nyetama nyen a yé bibéé ni lisuk

 

Yaônde, 22 hikañ 2016

Nkam Pondi Pondi

            http://antoinepondipondi.blogspot.com

LIKONDO


LIKONDO

1)  Ad

2)  Bañ

3)  Hinda likondo

4)  Hiyoñ

5)  Hinjekde likondo tole kôp i kegek

6)  Hisénd

7)  Mbôi likondo

8)  Nkunda likondo

9)  Paa yadaÞ ôdô

10)   Méé ma ngond

11)   ÔdôÞpaa yada

 Mbôi likondo i nhañ  bé i mbus mbééga.

                                            

 

                                     Yaônde, 20 hikañ  2014.

                                                                   Nkam PONDI  PONDI

                                       http:// antoinepondipondi.blogspot.com

 

 

 

 

 

 

TJÔDÔT



1 ) Bon ba nyuu

2)     Jas li ngan

3)     Kipis pand hôdôt

4)     Kisenge ikega

5)     Likek li njok

6)     Mbénd i hônd

7)     Me sôli metama

8)     Nwa sôñ

 

 

 

 

                                                               Yaônde, 15 matumb 2005

                                                               Nkam Pondi Pondi

                                http://antoinepondipondi.blogspot.com

 

 

 

BISUGUU


BISUGUU

1 ) Bambone                                                                                                            2)Banyaña                                                              

                                                       

3) Bilai

4)        Biseede

5)        Bibabanda

6)        Bôla tonjé

7)       Kôkôô biyôgô

8)      Libôô

9)      Linjéé

10)  Litook

11)      Njale

12)    Nyabô

13)  Tju

14)    Tôghu

15)      Wem

                                                                  Yaônde, 15 matumb 2005

                                                                  Nkam Pondi Pondi

                                http://antoinepondipondi.blogspot.com

 

HOP U GWÉ BIKUUM NI MAMBÉ


HOP U GWÉ BIKUUM NI MAMBÉ

 

Di nla kobol i ngén ini ni kal le hop u gwé ngim ngaa.

Hop u uñda ngap mut binam. Jon mut a nlama bé pot bilembe. Hop mut a mpot u nlama ti maséé, u nlama lona nsañ. Inyuu hala nyen mut a nlama semba biyôglô bi mam. Mu i njel i nyen u soman bañ mut ingéda hiun i gwé we. U nlama yi tep bibug bi mpémél i nyo woñ. Hala a mbad le u nlama ba péé ni mam momasôna ma ntagbe, ni mam momasôna u niñ i pes i nyuu yoñ, i njiñ u hép, i nson boña woñ a nsal le u nok mam longe linogog. Hala wee u bana yi i nog ndutu, u ba mut telep sép ni i yi le u ta bé wetama i nkoñ biték. Hala wee a nlama bégés mambén ma mbog bihégél. U nlama bana soñda.

 

Yaônde, 28 njéba 2016

                                                              Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com

 

 

HEÑ


HEÑ

 

Di nla kobol i buk ini le heñ ni kal le hala a yé i boñ le u yémbél, hala a yé i boñ libim u nla i ke bisu.

Ingéda Hilôlômbi a bi hôla bôt ba kôba i yémbél gwét bi bi juba i Ngog Lituba ni i bôt ba bé gwés le bôt ba kôba ba jôp i base i baôm mbom isi, nyen bôt ba kôba ba bi bot base i sôkbôk.

Sôkbôk i nhôla mut i ke i njel Hilôlômbi,i yéñi ba bebee ni Hilôlômbi, i yi le Hilôlômbi a yé ben yé. Jon maboñog moñ ma nlama kiha ni mambén ma Hilôlômbi. Mut a nlama yéñ i ba peles inyuule mut nyekinye a nla bé ba mpubi ndigi Hilôlômbi nyetama.

Sôkbôk nson wé i yé le mut a niñ ni bilem bi lam. Hala wee mut a nlama bana konangoo, nihbe, mban, ntomba ñem, liyi nwéhél, ntiik maliga. A nlama bana bôdôl ñem ni Hilôlômbi i pamna nye i pot le : to me nje mbiñmbiñ, to me nje mbañmbañ, me yé ndigi nkol u Mamug ma Njambe.

Heñ i ta ndigi bé bibug bi mpémél i nyo woñ. Hala wee maboñog moñ ni bipôdôl gwoñ bi nlama kiha ngem yada. Inyuule hop u gwé bikuum ni mambé.

Hémle yoñ u nhémle Hilôlômbi i nlama boñ we le u yi môi ma Hilôlômbi inyuu i heñ. Liyi môi ma Hilôlômbi li nhôla we i bana longe liniñig. U nlama niñ kikii sômbôl i Hilôlômbi.

Masoda ni nu a nkil hi kokok.

 

 

Yaônde, 28 njéba 2016

                                                              Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com

 

 

MBALE


MBALE

 

Di nla kobol i buk ini le mbale ni kal le hala a yé yom i yé ntiik.

Kii i nyiinga ? Hayai ? Mbembi ? Heni. Di nla kal le mbu woñ. Jon i yom i u nhoñol le i yé mbale.

Hémle i mboñ we le u nhoñol le i yom ini i yé mbale. Jon ngim bôt i ngwés jéle bôt bape le ba neebe hémle i yé yap.Mam mana mon ma nlona nyéiha, hiun, gwét bi base, i ke bisu inyuule mut numpe a ntehe bé mbale yoñ kikii we. Hala a nla lôl le a mpule bé tôde kikii we, mahoñol mé ma ta bé nlélém kikii i moñ i ke bisu.

Ba sol we yak we u timbhe wee u yé mut a nsola. Ibale ba nsol we u timbhe bé wee i mut a nsol we nyen a ntééda bisol gwé gwobisôna. Hala wee bisol gwé bi ntihba bé we inyuule u nyi gwel wemede. Hala wee bisol gwé bi nyo bé we. Hala nyen a yé mbale.

 

 

Yaônde, 26 njéba 2016

                                                              Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com