B’A DI NLAMA BOÑ MAM MOMASÔNA INYUU I BANA NIÑ LAM?B’A DI NLAMA BOÑ MAM MOMASÔNA INYUU I BANA NIÑ LAM?

B’A DI  NLAMA BOÑ MAM MOMASÔNA  INYUU I BANA NIÑ LAM?

 

 

Liyén niñ lam li yé longe njômbi ndi mbadga  i yé le b’a hala a nti me kunde le me mbôk mbén, le me nip, me sol mut numpe, me le kee wañan nwa ndéng  i  ke bisu inyuu i bana niñ lam. Jon di nyi le i mut a nkand kuu a nla bé bana niñ lam to i mut a mboñ béba a nla bé niñ lam. Ndi i mut a mboñ longe, longe yé i mboñ nye le a bana niñ lam.

 

Mut a nla nôñôl i njel mbog yé inyuu i saa moni a nkôle le a témb bañ mut  mbôgi  bitembee,  mut litut li mbus kiñ i ke bisu. Jon i njel me ntep i nla boñ me le me tjél bana niñ lam.

 

Niñ lam i nla ki ba ni mut wem libôk. Inyuu hala nyen ingéda ngandag ikété yés i niñ niñ lam, hala a nkobla le yak me, me yé mu i nsongi i, i bôdôl   i ndap  yem bôt, i ke litén jem, i noñ i loñ yem ni biloñ bi nkoñ hisi. Ndi b’a niñ lam i nla kiha ni mut nyensôna, noñnaga ni mayi ma mbog ma hikii mut? Liyéñ le maloñ ma bana niñ lam hala a nkena i tjiba. Inyuule ngim biloñ i ñane biloñ bipe ni mahoñol mana le bakén ba biloñ bi nlama bana niñ lam kikii ngim biloñ i.  Mu  i njel i nyen u ntehe biloñ bi Bakana ba Mbenge ba bi lona yubda   biloñ gwés. Jon mam momasôna bé mon ma nla boñ le mut a bana niñ lam. Mam mape ma yé i niñ mut kikii bo liba ngwélés, li bana suhul nyuu, li bana ngôô, i yi nihbe i ke bisu ma nlel liyéñ  i bana niñ lam.

 

I njel mut a ntep i nla boñ nye le li bana niñ lam li ba bé yom i yé bun noñnaga ni niñ a ngwés niñ. Inyuule mut a nlama yi le niñ i yé yak ndutu mut a mboma , njôhge mut a nkôs, binoode bi mam bi mpémél nye i ke bisu.

 

            Yom di nlama tééda,  yo ini le, di nlama bé boñ mam momasôna le di bana niñ  lam ndi di nlama boñ libim le di bana niñ lam.

 

 Yaônde, 16 njé ba 2014.

Nkam PONDI  PONDI

http:// antoinepondipondi.blogspot.com

B’A DI NIÑ INYUU I BANA NIÑ LAM?

B’A DI NIÑ INYUU I BANA NIÑ LAM?

 

       Di nla kobol i buk  ini le niñ ni kal le hala a yé mahoñol  momasôna ni maboñok  momasôna ma mut ma, ma mboñ nye le a nôgda  nseñ wé i yé le a nimis bé ngéda  yé , a ntehe  mahee ni mam a ngwel i ke bisu.

 

I ño buk ini i yé mahoñol mut a ñôt noñnaga ni libana niñ lam. I niñ  di niñ i mboñ bés le di bana niñ lam. Niñ  yés i mbénge yak nyuu yés, mbebi di nhép, bijek di nje, malép di nyo i ke bisu. Hala a nkena bés mane ma niñ, hala wee i tjél ndutu, njôhge i ke bisu.  Ingéda u mpam hana i homa nunu, u ntehe le hala a yé ngim yom mut a nla bana tole ngim yom mut a nla yéñ inyuu yé tole inyuu ngandag bôt.

 

Libana niñ lam li yé ngim jam u nyéñ le u nla  bé bak, niñ le u ntéénga bé mut libôk, u nyi le mut a njôp bé i  yañan bum.

 

Yaônde, 16 njé ba 2014.

Nkam PONDI  PONDI

http:// antoinepondipondi.blogspot.com

 

 

 

TOHI

TOHI

                Di nla kobol i buk ini ni kal le hala a yé masoda i ba ni Hilôlômbi. Mu i njel i nyen u nok le : me ntohi a tane bé i yañan .Hala wee to yañan yom i nhôla we, to wañan mut a nhôla we, u podok bañ le u ntohi, we ngi bana yom yoñ wemede. U nlama ndigi liya ni mam moñ wemede ndi u ga tohi.

Ingéda Hilôlômbi a ngwés tohol mut a ñômle nye gwéha. Ngwéha i munlôm ni mudaa i ngwal man. Hala a yé masoda. Hilôlômbi a nheg mut binam i pôna yéé. Hala wee minsôn mi yé longe inyuule i yom Hilôlômbi a mboñ i yé lam ni longe. I man a ngwéé, a ngwééne i gwéha isañ bo nyañ. Jon u nok le : U wo maange wee u nwo bé . Hala wee maange a nwona bé béba inyuule a nyi bé béba. A bana masoda i ke yak Hilôlômbi. Hilôlômbi nyen a nti niñ. Mut a ba i lam i be i séblag nye.

Bôt ba kôba ba bé yi le ibale u mbégés mambén ma Hilôlômbi i mbus mbagi i nsôk, u nke i ada Hilôlômbi. I gwét bi Ngog Lituba nyen Hilôlômbi a bi pôdôs bôt ba kôba ni hôla bo gwét le ba jôp bañ i base baôm mbom isi. Ni Hilôlômbi a ti bo yi ni pék le ba sal bijek gwap, le ba ôô bisélél gwap, le ba bañ bee gwap, ndi bôt ba kôba ba nuñlag bijek gwap, maog map, bee gwap, bisélél gwap ni nkoñ hisi. Ingéda u ntjél bégés mambén ma Hilôlômbi, u bôdôl je bijek  ni  nyo maog ma loñ i ñane we, u mbôdôl nuñlene biték gwoñ mut a ta bé man mee, munlôm a mbôdôl haba mbod mudaa yak mudaa a mbôdôl haba mbod munlôm, majôna ma ntagbe ha bé kikii lem loñ ndi ki makôô ma  mim ma mbénge mwet, bôt ba nje le mim u niñi ndi ki ba yé ba tiñil pô dison di sanda, bôt ba ñyek soñ ndi ki hala a yé jam li ndap mut a nwo, bôt ba mboñ bikus ndi  ki ba tabé bôt ba ndap mut a nwo, yik  yap bé i i ke bi su. Mut a jôp bé i yañan bum. I mam mana  ma mbôña inyuule Hilôlômbi a nkôm man mee mbus. Jon man mee a ñôô habé bisélél gwé , a mbañ habé bee gwé, a nsal habé bijek gwé a nlama je . A mbôk mambén ma Hilôlômbi.  A nneebe ba nkol i mut numpe le i mut nu nyen a nuñul nye gwom gwobisôna bi yé nye nseñ. Inyuu hala nye gwéha i mal i pôla bon ba mee yak  libag jada ni ngôô. Man mee a nyila mut yengi, mut wip, mut bilembe, mut njôñ, mut tama i ke bisu. Jon u nok le : yôi nyen a kal njé nye a njé kéé,  kindba, ibale  bo u nkindba bé, béngba. Man mee a nwo nyuu i pot hop wé ligwéyak. Yak ngeñ a mbégés  habé. 

Mut a nsal ngadag ni nyôs nyuu i nson nyen a nke yak Hilôlômbi. Jon u bat Hilôlômbi nwéhél  inyuule a yé konagoo. U nlama kon Hilôlômbi woñi. U yan bañ mbog yoñ  inyuule Hilôlômbi nyen a bi ték yo. Wa bana tohi. Jon u nok le : maliga ma nkôp bé makag .

Masoda ni nu a nkil hi kokok

 

 

Yaônde, 29 hilônde 2014

                                    Nkam PONDI PONDI

                                                                http : // antoinepondipondi.blogspot.com

NKOH PAA

NKOH PAA

           Di nla kobol i buk ini ni kal le hala a yé ngim yom tole ngim jam i pam i ngim homa le mut a nla habé pééna jam mu tole libak li jam li.

 

   Di nla ki  kobol i buk ini ni kal le hala a yé nu a nti ñem wé wosôna ni nômôl inyuu ngim jam.

 

          Mu i njel i nyen u nla tehe nkoh paa ôngba, nkoh paa matibla,   nkoh paa nson i ke bisu. Ngim mut i nla ba nkoh paa malét, nkoh paa mut matibla, nkoh paa liyi hop i ke bisu.

 

            Mut a nlama yéñ le a ba nkoh paa bilem gwé bi lam ni maboñog mé ndi a yi le a nla bé bol kikii Hilôlômbi. Nseñ i nkoh paa i yé le a nla yila ngim ndémbél inyuu ngandag bôt.

 

 

                                                                Yaônde, 26 dipos  2014.

                                                                        Nkam PONDI  PONDI

                              http:// antoinepondipondi.blogspot.com

 

NHEG MATéN

NHEG MATÉN

      

Di nla kobol i buk ini le nheg ni kal le nyen a mbot , hala wee nyen a mbôdôl ngim jam nyen a nti maông,  hala wee nyen a nti yom niñ i ke bisu.

Di nla kobol i buk ini le matén ni kal le hala a yé nganda litén. Litén li nkiha ni lihaa.

Bôt ba kôba ba bé sébél ki Hilôlômbi le NHEG MATÉN inyuule Hilôlômbi nyen a heg mut. Inyuu hala nyen Hilôlômbi a ñane mut. Hikii litén li nlama yéñ i bégés mambén ma Hilôlômbi

inyuule Hilôlômbi nyen a nyi inyuukii a hégél mut .Hilôlômbi nyen a bi yônôs bôt ni nkoñ hisi ni matén ma gwéé. Hilôlômbi nyen a bi ti matén mahop le bijô bi matén bi laa kwel. Jon Hilôlômbi a yé NHEG MATÉN.                      

 

 

 

 

 

Yaônde, 23 hilônde 2014

                                                            Nkam Pondi Pondi

                    http://antoinepondipondi.blogspot.com

                                                                     

 

 

Kimaltjai

KIMALTJAI

 

Bôt ba kôba ba bé sébel ki Hilôlômbi le KIMALTJAI. Hala wee mut a nyi bé bidôdlene bi Hilôlômbi to lisuk jé. Tjai tjokijo di nyi bé añ ngéda Hilôlômbi. Maliga ma yé nlélém i tjai di tjai. Jon u nlama nigbe Hilôlômbi le u kônde bana pék. Maliga ma Hilôlômbi ma yé mapubi ma nom. U nlama soohe nye,  hala ndi wa bana  niñ boga. Kikii u nyi bé maboñog ma Hilôlômbi to pék yé, jon u waa bañ sal to niñ ni pék inyuule u nyi bé i yom wa bumbul to dilo tjoñ di niñ u nyi bé tjo i nkoñ biték. Hémle u nhémle Hilôlômbi ni mambén mé mon ma yilis we mpémba mut yak loñ Basaa ya tjé bé ibale bo ndi i nkôm bé Hilôlômbi mbus ndi i neebe le Hilôlômbi nyen a énél loñ Basaa. Loñ Basaa ya   boma binoode bi mam ndi Hilôlômbi a hôla loñ Basaa i yémbél binoode bi mam bi ibale bo ndi loñ Basaa i nyi tééda libak jé, mambén ma Hilôlômbi, Batuupék, Kimaltjai ndi i bannga ki mban. Jon ingéda kôba bon ba loñ Basaa ba bé hindis bé bomede ni bijek bi ndiba li loñ i ñane  bo to ni maog ma loñ i, i nyo. Inyuu hala  nyen Hilôlômbi a bi ti bo likenge le ba bana yi ni pék yosôna. Maboñog moñ mon ma unda Hilôlômbi le u nhémle nye. I bôdôl i niñ yoñ wemede, i ke i niñ u niñ ni mut woñ libôk, i pam i niñ u niñ ntuk mbañ. Mahol ma bé ki ingéda kôba inyuule bambombog ba bé nigbe Hilôlômbi. Jon a bi ti bo yi ni pék inyuu ane loñ Basaa , yak lingwañ ni lipém. Malômbla batada bés ba bi bana ni Hilôlômbi mo mana. Inyuule ba bi tehe le Hilôlômbi nyetama nyen a ntééda malômbla, nyen a ñunda ki babôñôl bé longe yé ñem, ba ba nhiumul bisu gwé ni miñem nwap nwomisôna. Inyuu hala nyen bôt ba kôba ba bé yi ndigi Hilôlômbi wada, nyen ba bé bégés ni ti lipém. Yak Hilôlômbi a bé ikédé loñ Basaa,  a tadag ki yo. Jon bôt ba kôba ba bé yék bé Hilôlômbi  nyambe wap tigale  a kwéhne bo béba yosôna ibale bo ndi ba nkaa noñ  banyambe bape. A loñ Basaa u hôya bañ Hilôlômbi woñ,ingéda u ntjél nye u nkôs nson njonok, u nyila kééne ngén ni yoma ikédé bôt bobasôna. Ndi ibale bo loñ Basaa i ntémb yak Hilôlômbi ndi i bégle nye, Hilôlômbi a tohol loñ Basaa. Hilôlômbi nyen a yé mapuna.

 

 

Yaônde, 20 dipos 2009

                                                                                               Nkam Pondi Pondi

                                                               http://antoinepondipondi.blogspot.com