lundi 24 septembre 2018

LITI MAÔÑG



LITI MAÔÑG
Di nla kobol i bug ini ni kal le hala a yé nene i yimbne, nene i yom, tole  nene i ntôñ i yom. Mahoñol ma mut mon ma ôô i jam li le litibil nôôga ni yiba. Kikii Hi héga di gwé liti maôñg li nom, li mbagi sép tole telepsép i ke ni bisu.

Nseñ i liti maông i yé i sélés boña le mut a bana yi inyuu i niñ longe niñ, inyuu i yi bok niñ yéé ni mam ma niñ. Jon u nla bana liti maôñg linômôl i jam, liti maôñg liôô ngim yom i ke ni bisu.

Liti maôñg li ntinde mut le a ba bañ mut yengi ni i njel ini le a nyéñ kii i nla ba nseñ inyuu niñ i mut i pes i mbu to i pes i gwel nson. Jon u nog le : u sañak u wo, mut a nol bé we. Mut a nla bé tek i ntôô jam ibale a mbôk bé le a ti wo maôñg. A bana mban ni yi i boñ i jam li. U yéñ le yak we jôi joñ li yékle kikii mut a njubus mahol i ngim ntjep i niñ i mut. I mut a nyi hes liti maôñg nyen a ñane.


    Yaônde, 29 njéba 2007
   Nkam PONDI PONDI
http://antoinepondipondi.blogspot.com



NDÔÑ MAHÉÑHA
Di nla kobol i bug ini ni kal le hala a yé mahéñha ma ngim ane. I jam lini li nhoo gwéla ni ikété nyéiha. Manola ma yé ma ba le bôt ba nol bôt bape inyuu i kadal ane. I bôt ba mboñ i jam lini ba ngwés lona ane ipe i i nkôm nlômbi ane mbus. Semkwep di nla kal le ndôñ mahéñha i mbok dikuu di ane di mondo di loñ tole i nheñel makeneg ma dikuu di ane loñ.

Ndôñ mahéñha i nla ki tihba mbog likot masangô, mbog mboda bôt, mahoñol ma loñ, libag li bôt, nson likenge, liôô ngim yom, nson i iñgil i ke ni bisu. Semkwep libogog li niñ.

Yom di nyi yo ini le ingéda loñ i nkon habé ane woñi wee loñ i ñee ane ipe.

Kii i mboñ le ndôñ mahéñha i ba? B'a ndôñ mahéñha i yé nseñ? B'a ndôñ mahéñha i nol i bôt ba nlona yo? B'a ndôñ mahéñha i ntibil mam?

I ndôñ mahéñha i nkôp matjel i tabé longe. Jon ndôñ mahéñha i nlama ke ni yi ni pék.

Yaônde, 24 njéba 2007
Nkam PONDI PONDI
http://antoinepondipondi.blogspot.com


LISUDA



LISUDA

Hala a yé ngi – masoda. Hala a yé mut mbom be nu jam jéé li nke bé longe to ibale bo ndi a nyôs nyuu i jam. Jon u nog le : mim u njéé u tugne mut mbom be. U nogog ki le : mut mbom be a bada libanga libe i sel.
Ngim mut i nla ba le lisuda li mboñ le a nkwo kékse, a mbana béba libii, a nsomb litôwa li mondo li nke bé longe i ke ni bisu. Mu i njel i nyen mut mbom be jam li nla gwel nye i homa a ntelbe, jam li nla gwel nye ingéda a nhoñol le mam méé ma nke longe.
Lisuda li nla boñ mut le a hoñol le a mbana bé longe niñ ndi i mut a nyi bok mam méé, lisuda li ntéénga bé nye inyule a nyi i homa lisuda li nlôl nye. Hikii jam li gwé ngéda. Lisuda li yé jam li niñ.
YAÔNDE, 03 maye sép 2007
                                                      Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com

NU MUDA A BA SAÑAK MABOS, BIUN BI SAÑAK NYE



NU MUDA A BA SAÑAK MABOS, BIUN BI SAÑAK NYE

Di nla kobol i ngén ini ni kal le mut a nla gwés boñ  ngim jam, jam li pe jo li kéñék nye i boñ i jam li a ngwés boñ.
         Jon u nla tehe le ngwéé  i puuwene i nla sôs ingéda mbebi i nhôñ bisu bi puuwene. Mu i nlélém njel nyen bijek bi bombo bi ta bé longe inyuu i bôt ba nkon kon bombo. Hala wee i bôt bana ba nlama bé je bijek bi bombo inyuu i tééda mbôô wap. Yak  lihep ni lék bi nsal bé nlélém nson i nyuu mut. I pes mambén, ibale bikéhene bi nkoksege bé we, wee u nyi bé jam i hop ba nsoman we i ke bisu.
I nla pam le mut a bana i nlélém ngéda mahoñol i boñ  longe ni mahoñol i boñ béba i ke bisu.

Yaônde, 23 matumb 2012
  Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com

JÔM LI MATIÑ MA MUT YENGI




JÔM LI MATIÑ MA MUT YENGI

1 1.    Niň inyule u noi.
   2.    Gwés naň yoň, témpél yoňi.
   3.    Ibale bo mut a nlo i tehe we le a nnoye, hôla nye.
   4.    Noye njaňmua inyu i boň le u ke hilo juu.  
   5.    Nson u yé tik yom, u tihba baň yo.
   6.    U boň baň i yaani nu a ňye i jam u nla boň nomaa.
   7.    Sal ndigi ndék i yom i nlama bôňa, nwas bôt bape le ba boň yo.
   8.    Mom nwee, mut nyekinye a baň ngi  wo inyule a nnoye, ndi u nla babaa i ngéda u nsal…
   9.    I ngéda ngôň nson i ngwel we, yén isi ndi u bemb le i ngôň i i tagbe.
 10.  U hôya baň le nson i yé mbôô jon nwéhél wo bakokon.


                                              KOBOL NI HOP BASAA NKAM PONDI PONDI
                                                     Yaônde, 10 matjel 2002
                                                 http://antoinepondipondi.blogpost.com


BINIIGANA BI NIŃ




BINIIGANA BI NIŃ

1)   Banga gwéha ni ba soso ba mabumbul ma mbat le u nyôs nyuu.
2)   I ngéda u nkwo, u bénge baň likwél joň ndi bénge i homa u sendi.
3)   Ti wemede lipém, ti bôt bape lipém ndi u gwel ki mam moň i kété lipém.
4)   Ibale ndi u nkôs bé i yom u  gwés hala a nla ki ba ngim masoda.
5)    Nigil mambén ndi wa yi lelaa u nla yi bôk mo longe li bôgôg.
6)   U nwas baň le  man ndan a ôbôs soso libô.
7)   I ngéda u nyi le u mboň hihôya, hoo kodol i jam li.
8)   Bana ngim  ngéda inyu yoň hikikel.
9)   Nkôgô i naňag, i heňlag  manboň.
10)  Liyén nwee a nla ba longe ndihmbe.
11)  Niñ le u kenek hi kokok. Hala a mboň le i ngéda wa un ndi u leň jis i mbus wa kônde ki ba maséé ni niň yoň .
12)   I ndap libii i nôgla li mbot niň yoñ.
13)   Minyaň u gwé ni i bôt u ngwés mi ba ndigi minyaň mi lenlen.U tôdôl baň minlômbi mi minyaň.
14)   Kap yi yoň ndi wa nom i boga ni biga.
15)   Tômbôl nkoñ hisi.
16)   Hikii nwi ke i pes mbog u bag ngi ke.
17)   Ni yi le banga liada i mboň le gwéha nan i nlel i ngôň hikii wada a gwééna numpe.
18)   Aň mabumbul moň noňnaga ni i soso u nkôs.
19)  Tiige gwéha ni bijek ndi u nyôs baň nyuu.

     KOBOL NI HOP BASAA NKAM PONDI PONDI
                                                Yaônde, 10 dipos 2001
                                            http://antoinepondipondi.blogpost.com

NSEÑ I NSON




NSEÑ I NSON

Iloa nseň i nson i bé lôô ndugi i yigil. Nseň i yigil i bé minson mi moo, le yaani a noň i jam weg u salag. Nson u mboň mut le a nwas libak li maange. Nson u mut binam u mbôdôl ni bisékél a ñôô inyuu i yônôs ngôň yé ni i ba kunde ni i  njel ini, le a nla je, a nla haba mbod ni bitamb, a nla tibla, a nla bot mboda, a nla bañ mangaa, a nla nuňul bijek gwé, maog mé, bee gwé ni bisélél gwé né nkoň hisi. Nson u mboň le mut numpe  to loň i  pe bi ntuga bé we i bumbul i yom u  nsal bole u yônôs ngôñ yoñ. Ingéda u mbumbul nyen u nyi line li nson. Jon u nok le : nson u yé nyonyo mahoň. Nson u mboñ mut le yak boña wéé a nsal, boña wéé a nkônde yi ni tééda mam ma mondo. Nson u mboñ mut le a nhelel libag li nibog bihégél inuyuule a nyoň i gwom bi yé i mbog bihégél, hala ki nyen nson u nhelel libag li mut i pes i nyuu yéé, ni yi yéé, ngôñ yéé i ke bisu. Nson u ngwal liada i pôla bôt. Jon u nok le : nkol ni môô i gwep. Nson u mboň nut le a  yin baň,  hala a yé nlélém inyuu ndap bôt, litén, loň i ke bisu.

 Yaônde, 20 hikaň 2018
  Nkam pondi pondi
http://antoinepondipondi.blogpost.com



B’A HIKII HÉMLE I NKIHA NI MALIGA ?




B’A HIKII HÉMLE I NKIHA NI MALIGA ?

Di nla kobol i buk ini le hémle ni kal le hala a yé le u nhoñôl le ngim yom tole ngim ñañ bi yé  mbale, bi yé ntiig le njel i pénda i yom i, to i ñañ u, i ta bé. Hémle i yé lineebe le u mbat bé mbadga  yokiyo.
Di nla ki kobol i buk ini  le hémle  ni kal le hala a yé ngim nson bôt  ba nsal. Jon hémle i nhéñha  ni ngéda. Sañ i mahoñol i njuba  tole gwét bi nla juba inyuu i boñ le bôt ba  bana hémle.
Di nla kobol i buk ini le maliga  ni kal le maliga  ma yé mapubi  ma nnom. Maliga  ma mbol bé kegikel. Maliga ma ñômbi bé . Maliga ma ta bé yom  ba nsas. Jon man mee a bi  sébél Hilôlômbi le Kimaltjai. Hala wee maliga ma Hilôlômbi  ma yé nlélem tjai di tjai.
I hémle i nkiha  ni maliga i nyilis mut ngwélés, i nlona nsañ i kété bôt ni i  njel ini  i le:  wada a kol mbada, ibaa ba kol  nhôôlag. I mboñ mut le  kiñ-ñem i nkéés bé nye. I hémle  ini i nlona mahol inyuule maliga mut a ngwés bé nok mon ma yéne nye nseñ, ma nyila bé yanga tole minluñ le mut  a lep mo, le mut a kal  le ma  nhôla habé i ke  bisu.
I hémle i nkiha ni maliga i nlona gwéha i kété bôt inyuule i niiga bôt njel i nke yak Hilôlômbi, hala wee tig libag .
I hémle i nkiha bé ni maliga i yé liyéñ nseñ i mut nyemede. I hémle ini i mbagal bôt, i njubus tama, njôñ ni ngi-yi inyuu i bôt ba noñ ini  hémle. Inyuule ba nigil bé to emble i bôt bana ba ñemble bé. Hala wee i nti bé bo  yi, to  yi  gwel bomede ni yi i homa ba nlama nigbene.
I hémle i nkiha  bé ni  maliga i  yé hémle i bilembe ni ndok. 



Yaônde, 20 hikañ 2018
                                                                                               Nkam Pondi Pondi
                                                             http://antoinepondipondi.blogspot.com