MPOT BINDÉÉ A GWÉ BÉ LIPÉM I LOÑ YÉ

MPOT BINDÉÉ A GWÉ BÉ LIPÉM I LOÑ YÉ

Di nla kobol i ngén ini ni kal le ingéda mut a mpot maliga i ngim loñ, bôt ba loñ i ba mbéna bé gwés nye. Ba mbéna bé singe nye. Ba mbéna bé ti nye lipém.

Di nla ki kobol i ngén ini ni kal le ingéda mut a mboñ mam malam inyuu lihaa jé, bôt bé ba lihaa ba nyi bé nseñ wé. Bôt ba mahaa  mape bon ba nsinge nye, bon ba ntehe ni bégés mam malam a mboñ.

Kii i mboñ ngim bon ba loñ le ba nti bé mpot wap bindéé lipém? Kii i mboñ ngim bon ba loñ le ba ngwés bé yi maliga ni nseñ i nson mut wap lihaa a mboñ ?

Ngim bôt i ngwés bé gwélél mambén ma Hilôlômbi to ibale bo ba nkal we le mambén ma, ma nla tohol bo inyuule ma yé maliga, ma nyilis bo ngwélés i ke bisu.

Yom di nyi ni tehe, yo ini le, ngim bôt i ngwés i mam ma nlôl haa, i mam ma nlôl biloñ  bipe to ibale bo i mam ma, ma yé i loñ yap. Jon u nog le : lingwo li mbai yada li nepna bé.

Yaônde, 26 kondoñ 2012

Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com

I NYUU NGÔDÔ A BI BEDNA I JÔM YON A BI SÔSNA HABÉ

I NYUU NGÔDÔ A BI BEDNA I JÔM

YON A BI SÔSNA HABÉ

Di nla kolol i ngén ini ni kal le ingéda u nsal ngandag jôga li nwi, nyuu yoñ i nla habé kôble we kikii ingéda u bag wanda mut. Jon u nog le nyuu i nhuune bé i njel. Hala wee i njel nyuu i néñél yon i  ñunul habé. I nyuu me bé me mbet i nkok yoo habé ini.

Di nla ki kobol i ngén ini ni kal le i ngui minsôn u gwé ingéda u yé   maange wanda yon u gwé habé ingéda u un.

Yom di nyi, yo ini le, mut a nla bé bag biun. I hégél yosôna i gwé koo i un ndigi, yak i yom yosôna i niñ i un i ke bisu. Biun bi yé ngim libag i niñ i mut. Jon di nlama ti yo ngim ngobol inyuu i yi kii i yé biun. U nlama yi le biun bi yé masoda ni i njel ini le u nla ti maéba le wanda i kwo bañ i bee, le biniigana gwoñ bi hôla ngim bôt i ke bisu.

Mut a ngwéé, a nañ, a hôlôl, a un ndi a wo. Hikii hai mu i gwéé i méé mam.

                                       Yaônde, 16 hilônde 2012

                                       Nkam Pondi Pondi

            http://antoinepondipondi.blogspot.com  

LISO MOO

LISO MOO

        Li ntagbe i mbus majôna.Hala wee dilo di na inyuu mudaa. Dilo di tan inyuu munlôm. Ba ñañ bé i kel ba njô mim.

        I kel liso moo, ba ñap malép i lép, ba ha mo i mbôm séya ni i kai ini le minsoo tole miñundul. I jam lini li mbôña i nwaa ngeñ samal i kekela. I kai ini le minsoo ba nup yo ni  minkañ nwé nlélém jam ni i kai ini le miñundul. U mbôñôl bé bikai bi gwo bi baa. Nkugi bum tole nwet bum a nyoñ i kai ini a jôwa i mut ndap yé bikôkô a téé nye bisu, makôô, moo ni su. A mboñ ki hala inyuu yé nyemede. I mbôm séya ini i tée i pañ soñ mut ba njô ngim kel. Yak i mut a ta bé i ndap bôt mut a njuba, a nla jôwa su wé, moo mé ni makôô mé ni malép mana. I kel liso moo nyen bôt bape ba mpat minkai mi ntiñi bo i woo. Ingéda u nke liso moo li ngond yoñ i nwo nu a bak libii, bakil boñ ba ntjôla we ni ñyin kembee.

        Nseñ i lisoo moo i yé le we ni i mut a nwo ni mal bagla. Maéya ma mmal.Yokel ki nyen ndap bôt i ntimbhe i bôt ba bi bat mambadga i kel majôna ma bi tagbe.

Yaônde, 19 matôp 2017

NKAM PONDI PONDI

http://antounepondipondi.blogspot.com

NGAND MASÉÉ

NGAND MASÉÉ

I mbus sesema inyuu béba, bôt ba kôba ba bé maséé i yi le ba ta habé botama. Jon ba bé maséé i ba i niñ. Bôt ba kôba ba bé maséé i nigil kaat i sôkbôk ni i bana ngéda i nigil sôkbôk. Ba bé maséé i yéñ Hilôlômbi ni i yi Hilôlômbi. Ba bé maséé i ke ni Hilôlômbi. Bôt ba kôba ba bé maséé i yi banga i Hilôlômbi inyuule maliga ma Hilôlômbi ma yé nlélém tjai di tjai. Jon ba nsébél nye le Kimaltjai. Ba bé maséé i yi maliga ma Hilôlômbi inyuule maliga mana ma nti i bôt ba nhémle Hilôlômbi niñ i boga. Mu i njel i nyen bôt ba kôba ba bé masé i nôgla ni bilôg bisañ, bilôg bi nyañ, mut wap libôg i ke bisu. Bôt ba kôba ba bé sak ngim malok i ngand maséé kikii malonge, bekele, makune i ke bisu.

Yaônde, 30 biôôm 2016

Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com

NKÔM HI HUU

NKÔM HI HUU

        Ba nyoñ bup (ngog), ba nha i hié, ikété nkôm hi huu ndi i nyambi, ndi ba ôôg. Nkôm i bé tôl bé. Ba bé ôô hônd, minkom, tigpa (nkwade), makoñ, pasogoo (mbamba yom, ba bé jôl bisañ). Pasogoo i bé yom i lôs. Ba nti we pasogoo, u mbéb mut i tuu ngélé i tan, yak nye a mbéb we yo. I nwet a nhel ño i pes i tuu wee nunu a nyémbél nye.

Yaônde, 23 matôp 2017

NKAM PONDI PONDI

                                                               http://antoinepondipondi.blogspot.com

LELAA U NLAMA BOÑ LE U BANA BAÑ MINSOÑ ?

LELAA U NLAMA BOÑ LE U BANA BAÑ

MINSOÑ ?

o   U nlama jôwa moo moñ i nwa a u nje ni ingéda u mpam i luk.

o   U nlama nyo malép malam (mbaak malép, malép ma lingen to le longe malép ma pôs).

o   U kéñ le binuga bi jôp bañ mandap ma yééne to ikété mapénd.

o   U boñ mahindi moñ biluk bi yé ntémék tole biluk bi yé mandap.

o   U jôwa bitatam ni bikai longe lijôôga i nwa u nje gwo.

o   U jôwa dibee, biséya, nwas, tôk, dikéñ, tôblô ni bini gwom bipe longe lijôôga.

o   Kot binan gwoñ gwobisôna ndi to u nlep gwo.

o   U noode le u ke bañ makôô nso. U haba bitamb.

U tehe mut matibla ibale bo ndi u mbôdôl nok waa i, i nôôga bé, ibale bo ndi libum li nsôôge we, ibale bo ndi bahal i gwéé we, ibale bo ndi nyuu i nyañ we, ibale bo ndi u nkôhôl.

Yaoundé, 12 matjel 2003

 Nkam PONDI PONDI

BIBUK BI NYUÑG

BIBUK BI NYUÑG

Di nla kobol i buk ini ni kal le hala a yé ngim yimbne i ñunda litiñ li ngim loñ, ngim litén, ngim ndap bôt, ngim ntôñ, ngim nlôñ i ke bisu i sômbôl yap le ba yônôs bibuk bi nkiha ni litiñ li.

Hala a nkôbla le hikii loñ, hikii litén, hikii ndap bôt, hikii ntôñ, hikii nlôñ i ke bisu maboñog map ni magwelek map ma mam, ma nlama kiha ni bibuk bi nyuñg.

Nseñ bibuk bi nyuñg i yé le bôt bobasôna ba kil hi kokok.

Yaônde, 31 njéba 2018

Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com

NLOONLO

NLOONLO

Di nla kobol i buk ini ni kal le mut ibale a nyék loñ yé, a kôm yo mbus ndi a bôône we, nyen ba nsébél le nloonlo. Hala wee mut a ôñne bé ligwééne jéé.

I loñ i nleege nye, yon i nyila loñ yé. A gwé habé kunde i pôôna likôndô ni bingond bi loñ i ndi a nla kaba bitjiga ingéda bingond bi nke mabii.

Yaônde, 31 njéba 2018

Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com