mercredi 17 juin 2020

YUM



YUM

            I ngéda kôba a bé le kahge. Hala wee bôt ba bé ke nson u kahge yak kaa. Yon di nsébél hanano le, me nke i nson u yum yak kaa. Kahge i bé le banga bôt ba bé nanga i nson unu i ngéda sép. Bôt ba é, ba kôlôl, ba sal bijek. Ba nlo mbôdôl nson kekela, i pam i ngeñ i aa. Ba nje kembee ni bijek bi pe.

Tééda longe. Bijek bi le gwôô, bi nséla i wé wom, makondo i wé wom matop i wé wom.

I ngéda kôba a bé le ibale we ni mut (nwa woñ to nlô woñ) ni salag bijek ndi a wo i ngéda u mbumbul, u nti bawoga, u ntéé masôô, u mboñ njôngô ndi u kee u kôp masoñ we bo le, ni kena bañ me bijek.


Yaônde, 01 hilônde 1983
PONDI PONDI
http://antoinepondipondi.blogspot.com

NJÉK



NJÉK

            Likañ li bé le njék. Ba bé kop jo nkobok le mut a nkop njék len.  Banjénjéga ba nlo. Ba nkena we. Njék i bé ke nkus. Ba nkena we i yap (e i), mu nyen ba nlômbôl yo, u nkek yo, u nup mbabi yé. Ba nubga we lilañ li njék. Mu i njék i u ntôp njék ni mbog  yosôna dilo bôô. Jon ngén mee le : bôô i nlel bé likañ.

Mu i kété i yon i bé le: ibale mut a mboñ jam libe (to wip), ba nyek njék. A nyek u nok le mut a mpoda njék tole a nkônd njék.


Yaônde, 01 hilônde 1983
Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com

NGAMBI



NGAMBI


Ngambi   i  bé ngim yigil. Ngambi a bé mintén mi aa.
Ngambi disee:
Ba mbôl  yo ni bikôgôô bi ka.
Ngambi isi :
Ba ntjo dihô  ndi ba kahal kidil tjo. Ibale u mbôña gwégwéé  wee haana, bibubudi wee haana ki.




Ngambi likoñ tole ngambi  nkwade: u gwé likoñ  li  ngambi, u nkit mabui, u tjal ndi u nkahal bép likoñ ni  mbamba. Ibale mbamba i ñadbe we likoñ, wee béba. I adbe bé wee lilam.
                                                         

                                                                Yaônde, 01 hilônde 1983
                                   PONDI  PONDI
                                  http://antoinepondipondi.blogspot.com





MUNKEL

         Ibale   isoñ a  nyék  kikii hihéga bon bôôlôm baaa ndi a bii, a nti bo minkomba. Ibale a nwo ndi nkat bum i pam, ba nkal le ini ndap i gwé bôt kikii   sém, kikii kaa, i yé ndap bikôkôô ini. Ibale ndap yada i nyégle ni miñôô le ba nkeneg bé  mabii, ba mbénge le miñôô  mi ngwal bé man munlôm. Ibale man munlôm a yé mu, ba nkal le i ndap bikôkôô i, i ta bé nso. Wee i   nwet a  nyégle nwet mbai a tééda gwom gwé ndi kikii a yila a timbhe  i  man nu. Ba béhe nye le gwom gwéé bé bi, ibale mindañ mi nlo mu.

         Munkel a yé ndap bikôkôô i nyégle ndigi ni miñôô, to balal, man munlôm  a ngwé bé mu. Hanyen ba nti bo le kikii  héga ntôô man a nyégla ba tan, nwet a noñ ha, i baa.


                                                                Yaônde, 01 hilônde 1983
                                          PONDI PONDI
                                  http://antoinepondipondi.blogspot.com



BISÉLÉL









1
BISÉLÉL


 
Nkoñ tôg
38
Lisanga
2
Mboha
39
Libadô li mintoge
3
Ben
40
Lipehel
4
Njog tôg
41
Jai
5
Njog pan
42
Ntjobo
6
Nkude
43
Ntidil
7
Nsôñ
44
Mbunja
8
Môngô
45
Nted
9
Nsaangô
46
Hibee
10
Sel
47
Saspan
11
tan
48
Ngit
12
Bunga
49
Hole
13
Kaga
50
Ngôlô
14
Sakala
51
Like
15
Kusa
52
Nsugud
16
Sib kalag
53
Nkôô wada
17
Ntjéñe
54
Sôgôb lika
18
Mpan
55
Hikoyi
19
Himaña
56
Lipidô
20
Tjab ngaa
57
Nkume
21
Hibôi
58
Handi
22
Mpih longo
59
Nlob
23
Nei
60
Nkôme
24
Hikuni
61
Batutu
25
Hilebe
62
Mbing
26
Pen likoñ  (likong)
63
Siga
27
Nguu
64
Kidi bee binuga
28
Bag(hisoo)
65
Likod
29
Pikas
66
Siñil
30
Pahge
67
Baane
31
Mbahge
68
Nkuleñ
32
Jon
69
Nañ
33
Kel
70
Mandoga
34
Lingunda
71
Soble
35
Ngog kôgôl
72
Lemb
36
Nyamla
73
Nkwade
37
Pagô
74
Nsiô
75
Yengee
      106
Mbunja
76
Segesege
      107
Lingeñee
77
Taga
      108
Kune (hikéñ hi likwee)
78
Yééne
      109
Kunguu (Nwemel)
79
Hibela
      110
Kuga (winda)
80
Longsia
      111
Ndondok
81
Winda
      112
Bup
82
Likôga
      113
Mamuna
83
Lambe
      114
Mpuma
84
Tungeñ
      115
Lingénd
85
Nwai
      116
Nkôm i huu
86
Ntoñ
      117
Nkame
87
Hikôdô


89
Tamba


90
Sodi


91
Kanda (ngôli)


92
Tamb


93
Yañsi


94
Mbod


95
Nkanda


96
Kobod


97
Biléman


98
Litôa


99
Baskô bikék


100
Tôtôs


101
Kalasiñ


102
Masis


103
Hikoda


104
Siba


105
Nson





                                                                   Yaônde, 20 dipos 2019
                                                            Nkam Pondi Pondi
                           http://antoinepondipondi.blogspot.com