vendredi 24 juillet 2015

MBOG NI LIYIBIL BILAP


MBOG NI LIYIBIL BILAP

         Ingéda u nkot bi bi mpôôna homa wada ndi u kahal aňal inyuu i nson bi nsal hanyen a yé mbog. I buk ini le mbog i nlôl i buk ini le bok.

         Liyibil bilap a yé i yi mam ma sôli ikédé gwom u mbok.

         Hilôlômbi a yé nwet mbog i bôdôl i gwom ba mbôble i moo, i ke bi ba ntehe ni mis kikii bo ond, i tagbe bi ba nyil i nok ni maôô i ke bisu. Hilôlômbi a yé nwet mbog inyuule nyen a bi heg mut binam, bihégél gwobisôna, nkoň hisi, ngii, tuye i ke bisu. Hilôlômbi nyen a bi ti mut binam pék i hôla mut i yi mam, i yi ti ndoňol ni i mam a ntehe, a nnôgda tole a nnok. Hala wee mut a yi ôt mahoňol ni nyemede ni i jam a mboma to li lam bo li be inyuu i tep nyemede imbee njel a nlama noň ingéda a mboma ngim jam. Inyuu hala nyen mut a nsélés boňa wé inyuu i yi bok mam, inyuu i yi nok mam ni inyuu i yi kit mam le jam jokijo li puhe baň nye. Ndi pék mut I nla bé ba kikii pék Hilôlômbi nu ba nsébél ki le Batuupék. Pék mut i mboň nye le a nyi bagal mbog bihégél ni mbog ndômbôl. Bôt ba kôba ba bé yi le mbog i nlôl ni Hilôlômbi jon ba bé sébél nye le Nwet mbog.

         Hilôlômbi nyen a nti yom niň, nyen a mbudul yom, a nyibil yom. Hala wee a nyi mam ma sôli jon bôt ba kôba ba bé sébél Hilôlômbi le Nkindil hisi inyuule nyen a bi ti bo yi ni pék le ba laa sal bijek gwap, le ba yi gwéhél lingwaň li hisi kikii mpuma, muli, lingénd, gôl, bup i ke bisu inyuu  i ôô bisélél gwap, bie ni mabui inyuu i yi baň bee gwap  I ke bisu. Liyibil bilap li nhôla mut le a ba baň ikédé jiibe li ndim, hala wee Hilôlômbibi a bi hôla bôt ba kôba le ba tehe mapubi, le ba ba ngwélés, le ba ba kunde,le ba niň longe niň i ke bisu.

         Mbog ni liyibil bilap bi nlôl ni Hilôlômbi jon bôt ba kôba ba bé sébél ki Hilolômbi le Nu a bé, Nu a yé, Nu a nlo ni Nu a ba inyuule bindôndôô gwé gwom bi ňunda bés le nyen a yé bibôdle, di ntehe i mam a mboň i len ini, di nyi bé kikii kel i ňye, nyen ane yé ya yiba homa nyensôna ni nom i boga ni boga.

 

Yaônde, 05 njéba 2015 

                                                                           Nkam Pondi Pondi

                                                                 http://antoinepondipondi.blogspot.com

 

B’A BASE I NLA NIT MAHOL ?


B’A BASE I NLA NIT MAHOL ?

Di nlakobol i bukini le base nikal le hala a yélibogok li mam bôtbambokinyuu i bégésnitiHilôlômbilipém bi kôlininye.

Di nlakobol i bukini le nit nikal le hala a yé i kamyom i gwémahee, nseň i kebisu.

Di nlakobol i bukini le mahol ni kal le hala a yé i héňhalibak. Hala a mbôdôl ni biliya bi mut nyemedenilikônde yi ikété mam ma likenge.

Di nlakobol i bukini le mahol ni kal le ingéda u gwé bé yomndi u kôsyom i yéwenseňnyenbankal le mahol mayé. Man a nholhala wee a nnaň, ankôndentel, tum niyi. Lingwaň li nholhala wee gwom bi kônde mu lingwaň li.

Base i nla nit maholingédamatiň ma base ma nkihanimbogloňhala wee ingédamatiňmana ma nkot bon baloň le bayi i nseň i nson, nseň i niň, nseň i hémleHilôlômbi, nseň i bangwélés, nseň i bakunde i kebisu.

Base i nlabé nit maholingédamatiň ma base la njôsmbogloňhala wee ingédamatiňmana ma nyanmbogloň, ma njôp i mam ma mbéngembogloň, ma nyilis bon baloňbôtbayengi le baňôôhabébisélélgwap, bambaňhabé bee gwap, bansalhabébijekgwap, banyohabémaog mapbanuňulhabébisélélgwap, maog map, bee gwap, bijekgwapninkoňhisi. Inyuuhalanyen u nok le: bankésbémbog i ngiimbog. U nogokki le: i yoň sat u nyi, yon u tôgbege. Hala wee ingéda base nimbogloň bi nkihabé, base i nlabélonamaholndiliyep.

 

                                                                           Yaônde, 26 hilônde 2015

                                                                           NkamPondiPondi

                                                        http://antoinepondipondi.blogspot.com

ANE MAKIÑ


ANE MAKIÑ

Di nla kobol  i buk ini ni kal le hala a yé ane i nkiha ni sômbôl loñ ni i njel ini le hikii jô i nti mahoñol méé, hikii jô i ntep bakena loñ, hikii jô i yé kunde i bénge nson u bakena loñ. Yak isañ bon ingéda a nsômbôl kit jam, a nôgla ni bon bé wada wada ndugi ndi  to bobasôna ba nôgla.

Bôt ba kôba ba bi ték mbog. Jon inyuu i ba mbombog, mut a nkena loñ, nteba u mbôdôl i boñ hala wee bilôg bi nyañ. Bon ba mbôdôl ntep mbombog. I mbus yap, nteba i nke i juu, hala wee bilôg bi isañ bon ba ntep mbombog. I mbus ndap bôt i ntep. Bôt ba noñ ha, ba yé litén. Bôt ba nsôk ba yé loñ. Hikii homa mu nteba u ntagbe.

Bôt ba kôba  ba bi bot ngand mbog hikii nwi.  Nson u ngand mbog i yé : bénge nson u mbombog hikii nwi. Mbombog a nsuha bot yé i mbog. Dikoo di mbog di nwan nson u mbombog ni manjelek ma bôt. Ngéda mam ma ntagbe longe le loñ i yé maséé, loñ i mbat mbombog le a jés bôt. Mbombog a mbat le ba lona nye nlôm ntômba. Bôt   ba ngwel i ntômba ini bitoñ gwé, mbombog a ñôm nye mbom yé. Mbombog a nkal bo le ba nwas ntômba. Ntômba i bé i témb ni mbus ndi to i nkwo. Hanyen mbombog  a nkal loñ le jega. Nsude mut i nje bé i ntômba ini. Bambombog ba bé hôm ni sômbsômb ngwélés. Ibale bôt ba mbat bambombog le ba sak, sômbsômb ngwélés nyen a nyibil likok. Ibale bo a nyibil bé masak bambombog ba nsak bé. Lilok li mbombog li yé lihôngô. Ingéda mbombog a mpôp, a ntémb a yoñ bot yé i mbog. Ibale mbombog a nip tole a jôp i jimb libe tole a mbep kena loñ, a nidba nyemede.

Ane makiñ i nkéñ le yubda i jôp bañ inyuule ane i nla bet mut i ño, i yumus nye. Jon u nok le: ñem u nsôngôô bé njé.  U nogok ki le: batôle ba ntulul bé singi.  Hikii man loñ a  nlama  ke i nteba, a nlama tjél bitek inyuule bitek bi nla nol ane makiñ. I yom loñ i nkit hikii man loñ a nlama bégés yo inyuule kiñ loñ i yé kiñ Hilôlômbi. Jon u nok le : Mut a nje njék ndi mut a nje bé loñ. Mut  nyensôna a yé nseñ inyuu ane makiñ. Jon u nok le: wañ i ta bé linyañ. Ane makiñ i yé jam bôt ba kôba ba bi jubus i mbog yés. Inyuu hala nyen man mee a nlama jo sañ le ane makiñ i wo bañ. Hala a yé ngim pil inyuu man mee. Jon u nok le: mbog i yé makwo ma ñyéé, mbog i kwok  mbog i nyodag. Jon man mee a nlama sôñ ane makiñ inyuule ane makiñ i ntat le bikéhene bi ba kunde,jon u gwé bikéhene bi bisu, bikéhene bi hohol hop ni bikéhene bi ôm tuk gwét, le likot masangô ni mayi ma mbog bi kiha noñnaga ni mbog yés. Basôñ le ane makiñ i wo bañ ba yé bôôlôm, bôdaa ni boonge noñnaga ni mam ba ngwel hikii kel.

I loñ mee nteba i bé tagbe inyuu hikii tel. Hala a mboñ le mut a nyi le ba ntep nye inyuu ngim nson a nlama sal. Jon a nlama nyôs nyuu i nson. A nlama kil hi kokok. Ane makiñ i nlona manôgla, nsañ, mahol i ke bisu. I loñ mee mut a mbép bé woo i tôl nye a mboñ tole nye ba ti ndi bôt bon ba béé ba ti nye. I jam lini li mbôña nwet jam nyemede a nyi bé. Jon di nla kal le ane makiñ i ñad bôt.              

 

 

Yaônde, 07 matôp  2015

Nkam Pondi Pondi

                                                                                     http://antoinepondipondi.blogspot.com

 

LIMÔMA


LIMÔMA

 

Di nla kobol i buk ini ni kal le hala a yé mut a mbéna bé hop, a gwé ntomba ñem, litop li ñem. Ba nyil nye inyuule a gwé mban, a nyi nwéhél i bôt ba mboñ nye béba. A ntééda bé biba. Jon u nok le: matjél ma nyo, u tjo mana u mil mana.

 

Yaônde, 04 matôp 2015

                                                                    Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.

NSEÑ


NSEÑ

 

Di nla kobol i buk ini ni kal le hala a yé i kôs matam i ngim yom, i ngim jam, i bana yom i i nla hôla we i boñ ngim jam i ke bisu.

 

Di nla ki kobol i buk ini ni kal le hala a yé libak li mut a mboñ ngim jam inyuule a mbemb le a bumbul. Inyuu hala nyen mut a gwé habé ngôô ni maaisañ. Mut a ntjelel di mbénge bé, yom di mbemb le a alona bés ngim nseñ. I nla ba moni, bigwel moo mintén di mintén. Bôt ba mbénge ndigi i mut a gwééne bo nseñ. Jon u nok le: i maange a bééga hikamba hi nyik nyen ngwo i noñ. Niñ i ta habé maséé. Njômbi i yé likot moni, liôt minsongi i kôs moni. Moni mi nyilis bés nkol. Ñem u ntelep i ntôl i ngi maséé ni i yom u gwé. I yom ya sôk i yé le sap a ntômôl liaa. Inyuule nseñ moni i nlona bitek.

 

 

                       Yaônde, 28 matumb 2015

              Nkam Pondi Pondi


 

NTIIK MALIGA


NTIIK MALIGA

Di nla kobol i buk ini le ntiik ni kal le i i yé hodo tole mbale.  Hala a yé mut a nyis mahoñol mé, libak jé i ba bé nye i ke i njel mandon. Hala a nlôl nye ñem le pénda i ta bé. Hala a yé mut a nôgda le a nlama boñ mam ma maliga inyuule hala a nkil ni libogog jé li niñ. Jon u nok le : To me je mbiñmbiñ to me je mbañmbañ, me yé ndigi nkol Mamuk ma Njambe. Hala wee a ta bé mut libadô li mbus ibaa. 

 

 

                               Yaônde, 28 matumb 2015

                  Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com