mercredi 20 février 2019

LIBA TOLE KAP



LIBA TOLE KAP


            Di nla kobol bibuk bini ni kal le hala a yé ngim nsongi i bagal ngim jam tole  ngim yom bikét bikét.


 Yaôndé , 04 matjel 2019
                                                                                          Nkam Pondi Pondi








KÔNDE



KÔNDE


            Di nla kobol i buk ini ni kal le hala a yé ngim nsongi i nôbe ngim jam tole  ngim yom. Hala a yé  i lona ngim yom i ngii ipe

 Yaôndé , 04 matjel 2019
                                                                                          Nkam Pondi Pondi




MUT A MBÉGÉS BÉ NYAMBE A MPÔNA MUT A MBÉMBE NYE NDIGI NKOL



MUT A MBÉGÉS BÉ NYAMBE A MPÔNA MUT
A MBÉMBE NYE NDIGI NKOL

            Dilo  juem di sôñ kondoñ i nwi 1454 pap Nicolas 5 a nyoñ makidig (bulle papale)  le kiñe i loñ Potoki a gwé kunde i yilis Minhindô mi Afrika minkol. Ibôdôl yokel Bakana ba Mbenge ba bi nuñul mbôgôl i baa didun di Minhindô biloñ bi Amérika. Hala a bi bôña len mbôgôl i na i nwi.

         I nwaa Bakana ba Mbenge ba nyilis Minhindô minkol, i bet ba bi  bôdôl  nyunga Minhindô ba bé Bakana ba yé i base i baôm mbom isi.

         Ngim bon ba Africa i nkal le base i lôg Kristô i mbénge ni pôdôl bôt  ba binam bobasôna kikii base i baôm mbom isi. Jon di bénge bañ mandegle to mandutu basôgôlsôgôl  ba bi kôs i jôi li bibase bi gwo bi baa bi bi gwééne Afrika i loñ Egiptô. Jon yom yokiyo i nkéñ bé man Africa le  a ba Kristen tole a jôp i base i baôm mbom isi. Ndi mbadga i yé le lelaa bon ba Afrika ba yé bikristen  tole ba yé i base i baôm  mbom isi i nwi 2019? Ndimhe i yé le ibale bo ndi di yé bikristen i len ini tole di nhémle  base  i baôm mbom isi hala a nlôl le ba bi jôs bés gwét, di bi biba i gwét bi. Jon lineebe bibase bini gwo bibaa bi bi bémbe bés, hala a yé lineebe le di mbiba. Di kalna maliga. I man Afrika a nti basôgôlsôgôl bé lipém ni nyemede lipém a nla bé ba Kristen to ba i base i baôm mbom isi. Ibale di nneebe libak lini, di pahal hala ndi di yéñ bañ to solop i lémés libak lini ni kal le bibase bini gwo bibaa bi yé inyuu bôt bobasôna inyuule base i lôg kristô to base  i baôm mbom isi bi ntihba bé bôt bobasôna. Base i baôm mbom isi i yé base i ñat  biloñ bi Bakana ni biloñ bi. U ntehe hala ingéda bon ba biloñ bi ba nkal we le Allah a mpot hop wap, hala a yé masoda map. Hala wee i me mi mpot béme hop wap, me gwé  béme masoda ma inyuule  me mpot béme hop u Allah. Hala a yé ntiik inyuule to me me  ngwés béme bana ngim liada ni Allah inyuule a yé Nyambe wap, Nyambe i base i baôm mbom isi. Yom i nkile bé ingéda ba ngwés ane me Allah ni i njel ini le a yé Allah inyuu bôt bobasôna. Bakana ba biloñ bi,bon ba mbot Allah inyuu i sôñ ni tééda bo ni i ad bo. Base i lôg kristô i yé nlélém ni kaasa Constantin i nwi 325, a naña Concile i Nicée inyuu i tééda ane yé ni i kônde ad loñ i Rôma. Hanyen makidig ma bi yôña le ane i nlôl ni Nyambe, hala wee ingéda u nnôgôl kaasa wee u nnôgôl Nyambe. Tidii i Yésu i nlama pôôna  Nkana Minanga nu a gwé mis ma yé blu . Bikristen gwobisôna bi nlama pahal hémle i lôg kristô. Malômla  ma yondo ma gwé évangilium i na i ke bisu.  Makidig mana ma bi yôña inyuu i kônde ad biloñ bi Bakana ba Mbenge le ba laa bémbe bini biloñ bipe. Bibase bini gwo bi baa bi nkiha bé ni hémle i bon ba Afrika. Jon u nok le : i yoñ sat u nyi, yon a tôgbene. Base i Afrika i nhémle bé bee i hié, yom i nyi muutada. Bibase bini gwo bibaa bi bi bot bee i hié inyuu i kôhna bon ba Afrika woñi inyuu i kônde gwel bo. I bee i hié ini i nlôl  mayi ma mbog ma biloñ bi bibase bini gwo  bibaa. Base i baôm mbom isi i kal we le ibale munlôm a gwé banga hémle, a kee i paradis  i mbus nyemb yé, a ada môm masaambog ma bôda ni ibaa ba yé konji. B’a i Nhindô munlôm i yé banga nhémle, a nlôôs niñ yé i boga i yééna bôdaa ba Bakana ? Bôdaa ba Minhindô ba ta bé i paradis kikii i nyañ nu  a bi gwal nye ? Hala wee bôda ba Minhindô ba kôli bé i ti we bibégés ?

Liyilis bôt minkol ni ane i yilis we wañ bi yé mem mi bôt ba  binam . Makidig ma bi yôña i nwi 2001 likoda li bi tagbe i loñ i Nwél mbog Afrika. Ingéda i kand  kuu i yé, wee nsaa u nlama  ba. Jon bon ba Afrika ba  kôli  i bat le biloñ bi bi yilis bo wañ bi nlama saa bo inyuule biloñ bi bi   mbôk mbén.168 bi loñ gwon bi bi kal le nyunga Minhindô i yé jem. Di nlama pot inyuule di nlama yi i homa di bi nyodne, ndi  to nyi i homa di nke. I mam mana ma bi tagbe ma ngi noñog niñ yés i kel ini. I ntel Bakana  ba  nsaag bé bibéba bi mam ba bi boñ, ba ntehe  bé bés  kikii bihégél bi Hilôlômbi. Bibéba bi mam bi, ba ngi boñog gwo i len ini ni moni FCFA. Kunde i ngi ségi. Di ngi yii minkol nwap i pes i mahoñol ni ngim bibôñôl . Jon di nlama ti   bôt bés ba kôba lipém ni mayéga ni bés bomede ingéda Bakana ba saa bibéba bi mam ba bi boñ. Mayéga inyuule bôt ba kôba ba bi la kônde ba  i niñ to ibale hala a bé bé  bun le ndi yak bés di bana niñ. To hala kikii ba bi son njonog.

I len ini loñ i Jaman i ngi saag bon ba lôg Yuda inyuu manola ma baisañ bap. Di yé mbén i hôya béba.

Masoda ni nu a nkil hi kokok.
                                                                      Yaônde, 12 matjel 2019
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blgospot.com

HÉYA



HÉYA


            Di nla kobol i buk ini ni kal le hala a yé i hubus nsongi. Hala a yé i suhul nomba.
.

 Yaôndé , 04 matjel 2019
                                                                                          Nkam Pondi Pondi



BULUS



BULUS


            Di nla kobol i buk ini ni kal le hala a yé ngim nsongi i i nkônde nlélém nomba libim li ngélé. Hala a yé i boñ le ngim jam tole ngim yom i bôl.

 Yaôndé , 04 matjel 2019
                                                                                          Nkam Pondi Pondi







YÉN YADA I MPAT LIBADÔ



YÉN YADA  I MPAT LIBADÔ

            Di nla kobol i ngén ini ni kal le mahoñol mada ni mada ma mpat bé. Yak nyuu i ntomb ndigi we to boña woñ a nsal habé.
            Mut a nlama yi  le biyihne a nok bi nlôl i ngim loñ tole i ngim biloñ. Jon ñañ u nke ni nseñ i loñ i tole nseñ i biloñ bi. Hala wee  ñañ u, u tabé maliga. Inyuu hala nyen u nlama yéñ i yi homa biyihne bi nlôl. Ibale biyihne gwobisôna bi nlôl homa wada , u yi le i bôt ba yé mbus biyihne bini, ba nyéñ i yumus. Jon u nok le : wada a kol mbada, ibaa ba kol  hôôlak. Inyuule   i len ini biyihne gwobisôna bi ta bé maliga.
            Bôt ba kôba  ba bé hémle mbog Hilôlômbi. Base i bi gwé ni ngim biloñ i i ngwés lôôs mahoñol mada  ma hémle inyuu i tééda ane yap ni ngui bisônda, ni ngui likot massangô inyuu i yilis biloñ bipe minkol nwap.
            Mahoñol mana le mut a ntuge i mbus nyemb yé ma nlôl i soñ i  Unas i loñ Égiptô. Hala a yé ntilga mu i soñ ini hanano dikôô di tan di nwi. I mut nu  a bi tuge i mbus dilo diaa le ba bi jô nye. A sôs i nkoñ i nyemb, a bet i ngii. A yii i woo i waalôm i Hilôlômbi inyuu i kéés bayômi  ni  bawoga. Matila mana ma yé matila ma basôgôlsôgôl bés ba ba ba bé Égiptô mon ba nsébél le matila  ma pubi inyuule  ma nlôl ni Banga i Hilôlômbi. Mu  matila ma nyen u ñañ le jena koga hala wee nyuu yem, nyona libôndô hala wee matjél mem. I kaat i mbok matila mana yon ba nsébél le bibel. Man Afrika nyen a yé mut bisu i bot matila ni i ñañ unu le niñ i yé i mbus nyemb. Bôt ba kôba ba Égiptô ba bé yi le Hilôlômbi a yé wada. Ba bé sébél ki nye le Hiañngaa. Jon bakén ba bôt ba bé lo Égiptô inyuu i nigil.
            Matila mana ma nkal we la Satni a nla bé gwal man ni nwa Mayi inyuule le ba ñun. Hanyen Hilôlômbi  a nkal Satni le wa bana man, wa o nye le ôsiris. A tohol i nkoñ hisi. Jon ingéda u ñañ bibel u ntehe bon ba biyihne bi bi yis we le i yom u ñañ i yé matila ma yé matila ma behee inyuu i boñ le i bôt ba ntila bible i len ini ba kwo bañ nkaa bikéhene. Mbôm makoda i nkot bakena  ba mintôñ mi base i ntehe to ba nkil hi kokok. Yak mbogog mbén minsongi i Thales ni Pythagore  i yé mbogog mbén i Mesuk man Afrika nu a bé niñ Égiptô. Nyen a bi bot i mbogog mbén minsongi ini hikôô hi nwi hada i nwaa Thales ni Pythagore ba mpôdôl yo.
            Hala a yé ki nlélém ni i buk ini le mahol. Man mee a nkobol bé mahol kii Nkana to libii i pôla munlôm ni mudaa i ke bisu. U nlama yi i homa u bi nyodne. 

 Yaônde, 04 matjel 2019
                                                                                                            Nkam Pondi Pondi