mardi 20 août 2019

MPÔM MUT



MPÔM MUT

Di  nla kobol i bug ini ni kal le hala a yé mut a nyi bé bok niñ yé . Hala a yé mut a nkôhle bé to bok gwom. Mu i njel i nyen u nla kal le a yé mut a nyi bé tééda liyééne jé ni mapubi. I  ntén mut unu to a bana gwom a nyi bé kôhle gwo le bi nimil bañ. Jon to a kôs la gwom, a bana bé jam. I mut a gwé nwa, a ba bañ mpôm. Hala wee a pam bañ i ndap yé i ke i niñ ni mbok i mudaa le a yék nwa ni bon. A ga  niiga ki bon? Jon a yi le bum yé i ntjé. Inyule jém yôngôô li jôp nkoda, li pam nkoda. Hala wee u niñ mpôm, i kel u nwo maéya moñ ma ntagbe ikété yubda. Jon mut a yéñ le a ba bañ mpôm mudaa tigale ba sol nye le mpôm yom. Hala wee mudaa bipôm ni mahindi. Mut a yéñ le a ba bañ mpôm munlôm. Munlôm a yi gwel nyemede inyuule nyen a yé ño ndi nwa ni bon ba noñog. Jon a yi le : kuungañ nye likôyôp, nwaa kikii maboñ. Hala wee mut a kéñ le a ba bañ nsaaba.

    Yaônde, 12 njéba 2010
Nkam PONDI PONDI
http://antoinepondipondi.blogspot.com




BASAR



BASAR

         I nwi  1973 ta PONDI Paul a yé  ñôma loñ kamalun i loñ i Zaïre. Hanyen a mboma ni yi ñôma loñ i TOGO i loñ i Zaïre. Jôi jé le NAPO Léon. I nwi i bé noñ ha me nke i sukulu i loñ i Pulasi. Ta a bat bés le di telep i tison ba nsébél le Paris i nwaa di nke i sukulu i tison ba nsébél le Lyon. Jon kôkôô yada di bé je i téblé me nnog isañ mbai NAPO Léon a nkal nwa le ti me malép. Me kal nye le a isañ mbai u yé pot hop wem. A tisbe me le to. Nye me le heni me nyen me yé pot hop wé. Me pénda nye. Nye me le a yé litén li Basaa i loñ ba nsébél le TOGO. A kônde nye Pulasi ingéda ba ba ane loñ i Togo ba nai le ba sébél litén jé le Basari. Yak bo ba nai le ba tabé Basari ba yé Basaa. Wee ba bi yiga sôk tila ni sébél bo le  Basar. A kônde ki kal le ingéda loñ yé i bi tip kôs kunde loñ yé i om nye i loñ Kamalun hala a bé i nwi 1962. A bol i Yaônde. Bilôg bi nsañ bi bi yé i loñ i Togo ba séblag nye hikii kel inyuu i bat nye le inyuu kii bilôg bi isañ Basaa ba Kamalun, ba yé i nol bo? A hoo bé timbhe bo inyuule  ba kena loñ  i Kamalun ba ti nye litôwa ni mut a nlug litôwa ni mut a ntat nye. Hanyen kel yada a bat le ba téé litôwa inyuule a nke i somb lipep li manwin. Kikii a njôp i ndap nyunga mapep ma manwin a tehe le man parison a nyéñ nye ndi a jôp bé mu i ndab i. Hanyen isañ mbai NAPO Léon a bi yi le nsohi u mbol le a yé man Basaa ni le bebeg a ngwés  boma bilôg bi isañ bi Kamalun. Jon a bi yis bilôg bi isañ bi loñ Togo le Basaa ba Kamalun ba nwo inyuu gwét bi kunde loñ.
            Litén li Basar li ôñi i ño mbog i loñ i Tôgô we ngi pam i mbai ba nsébél le Sôkôdé.

Yaônde 31 njéba 2019
Nkam PONDI PONDI
http://antoinepondipondi.blogspot.com

MPIM MUT



MPIM MUT

                     Di nla kobol i buk ini ni kal le hala a yé mut a yé nkeñi, mut a yé mbôm kiyaga.


Yaônde, 18 libui li ñyéé 2017
 Nkam Pondi Pondi
 http://antoinepondipondi.blogspot.com




MBÔM MUT



MBÔM  MUT

        Di nla kobol i buk ini ni kal le hala a yé mut a yé ntôô maboñok mé, mahoñol mé, bigwel moo, liniñik jé i ke bisu.
        Di nla ki kobol i buk ini ni kal le hala a yé mut a gwé soso nyuu, mut nu a nkeñeb.
                                                                   
                                                                   Yaônde, 17 dipos 2018
                                                                   Nkam  PONDI  PONDI
                                                                   http:// antoinepondipondi.blogspot.com


MBOYE MUT



MBOYE  MUT

Di nla kobol i buk  ini ni kal le hala a yé mut yengi, mut nu a ngwés bé boñ jam jo ki jo.
Yaônde, 8 maye sép2017.
                                                                           Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondpondi.blogspot.com.


MBIÑ MUT



MBIÑ MUT

Di nla kobol i buk ini ni kal le hala a yé mut a yôni ni ngandag pék  i lam le mut numpe a ta bé le a nla pala héñha.
Di nla ki kobol i buk ini ni kal le hala a yé mut a yé nledek. Jon mbiñ mut nyen ba  nsébél ingéda i mpam le nledek jam i nlama pôda, i nlama gwéla i ke bisu.
Mbiñ a nlôl  i ntjok kék ba ñôñôl likas li ndap, yon i mboñ le ndap i kwo bañ. Jon mbiñ mut nyen a ngwel nson le loñ i kwo bañ, le litén li kwo bañ, le ndap bôt i kwo bañ i ke  bisu inyuu ngui yé, mahoñol mé, yi yé , pék yé  i ke bisu. Inyuu hala nyen mbiñ mut ba nla bé hoo pôgôs nye makôô isi.

Yaônde, 11 dipos 2017
Nkam Pondi Pondi
http//antoinepondipondi.blogspot.com

NIÑ HA



NIÑ HA

            Di nla kobol i buk ini le niñ ha ni kal le hala wee niñ lôñ. Hala wee niñ lôñ yada.
            Mut binam a bi gwéé bé le a niñ nyetama. A niñ ni bagwal bé, bilôg bi nyañ, bilôg bisañ, bakil bé, bayina bé, mawanda mé, bôt bé ba libôk, bôt bo ni nye ba nsal i ke bisu.
            Inyuu i boñ le u niñ longe ha i homa u yé,  i nsômbla le we ni i bôt ba niñ ni we i nlélém homa, ni nlama nôgla, hala wee ni nlama kalna maliga, inyuu i niñ i kété nsañ, ni nlama nôgla ngôô, ni nlama bana libak jada le maséé to ndutu ni nkapna mo. Hala a mpamna we i gwéha. Jon niñ ha i mbat gwéha. Ibale gwéha i ta bé, bôt ba nla bé niñ i kété nsañ. Ba nla bé hôlna. Ingéda bôt ba nhôlna hala wee hikii mut a ntehe numpe kikii nyemede.

Yaônde, 31 njéba 2019
Nkam PONDI PONDI
http://antoinepondipondi.blogspot.com     

MBIMBA MUT



MBIMBA MUT

            Hala a yé mut bôt ba ngwés, mut bôt ba nneebe i mam a mboñ  libai. Mbimba mut a yé mut hiôdôt mbom. A yé mut a mboñ mam ma nlona mahol inyuu litén jéé ni loñ yéé. A yé mut a nyi kena loñ yéé yag loñ yéé i nyi bégés nye. Mbimba mut a nselna maboñog ni ma bôt bape. Mbimba mut a ngwés loñ yéé.
Libag jéé, mahoñol méé ni ligweleg jéé li mam li mboñ le loñ i gwés le nyen a pot bisu bi maloñ mape, loñ i ngwés le nyen a yén i yééne i lipém bisu bi maloñ mape i ke ni bisu. Mbimba mut a nlona nsañ  ikété loñ yéé, a mboñ le loñ yéé i édi yag maloñ mape ma nkon loñ yéé woñi. Mbimba mut a mbéna bé tôl i ngim loñ. Ibale bo ndi wada a ngwéé, i mbus nyemb yéé, loñ i nla ki bemb mbôgôl nwi bititigi gwobisôna inyuu i boñ le mbimba mut numpe a gwéé. B’a kii i mboñ le mbimba mut a gwéé i ngim loñ ? b’a mbimba mut ni ntôô mut  ba yé jam jada ? b’a i bug ini le mbimba mut i yé nlélém i yé ni bibug bini le : nsôk bôk ntôô, nsagla ntôô ni yôk mi nlembe ntôô?

Yaônde, 30 libui li ñyéé 2001
Nkam PONDI PONDI
http:// antoinepondipondi.blogspot.com

NKAMBÉN MUT TOLE MBANDA MUT



NKAMBÉN MUT TOLE MBANDA MUT

Di nla kobol bibuk bini ni kal le hala a yé mut a nok bé tjok. Mut nu ba nla bé sambla to laa.

Yaônde, 21 dipos 2017                  
Nkam Pondi  Pondi
                                         http://antoinepondipondi.blogspot.com