Jam li bisu li yé ingéda u mbet i ane, u nlama yi le loñ i mbemb maboñog moñ ébes bipôdôl gwoñ. U nlama yi i mam ma nla hôla basal nwom, basal lébla, basal i iñgil. U nla boñ i nson unu longe ibale bo ndi ni nkwel, ibale bo ndi ni nyi yoñ makidig, ibale bo ndi ni nyi ôt mahoñol. Sañ ni ngéda gwon bi nla hôla nson unu le u séla longe.
Jam li yôhne ibaa li yé soso nson i mbéda le bakena ba yila mut wada ikété basal nwom, basal lébla, basal i iñgil. Mahoñol map, yi yap ni pék yap bi nlama tjama ni loñ yosôna yag liniñig jap. Loñ i nlama nôgda le i nhol inyuu i boñ le adna i ba ipôla bakena ni bon ba loñ.
Jam li yôhne iaa jon li i yi bagal i bôt ba nyéñ nseñ wap ni bôt ba nyéñ nseñ i ngandag bôt. Ane i nlama unda bon ba loñ le i ñat loñ ni kile i mbok mam le mut nyekinye a yep bañ ni jis li mbôngôô. Hikii man loñ a nlama bana longe malép ma nyo, mapubi i ndap yé, lap bisay hikii homa ngomin a yé, sukulu hikii homa ngomin a yé i ke bisu. Mam ma bi bôdle mana.
Jam li yôhne ina li yé i bot biiñgil inyuu i ôô éña, keilibog, nkuu mahop, nkuu bititii, kilog, nsinga i woo , sawô, matôa, puwene, bitamb, tôk, nwas, hikéñ, nkuleñ, ngaa, labinda, mapep, makôô ma matôa, lambe, nkoñ malép, nsinga i mapubi, léman, bol, boi makôô, baskô, tôtôs i ke bisu.
Lihat li isi (gôl, mpuma, mamuna, kalasin i ke bisu) li nlama bé nuñlana biloñ bi pe. Biiñgil bi loñ bi nlama gwélél lihat lini inyuule bon ba loñ ba nlama yi ôô bisélél bi yé nseñ inyuu loñ, hala a nti bon ba loñ nson ndi a hôlga ki bon ba loñ le ba kônde ki bana yi inyuule u yé u nômôl i jam u kônde bana yi. Di nlama helel lihat li hisi hés kikii bo gôl, sud, kakaô i ke bisu.
Bon ba loñ ba nlama sal bijek i nya i yé le bijek bini bi nhee bé diye i yunga. Nlélém ni linéñés bilém. Ndi ba nuñlag bijek gwap ni bilém gwap ni nkoñ hisi.
Bon ba loñ ba nlama yéñ le bilém gwap bi ti bo milik ni bo ba bañ mapanga ma milik. Bon ba loñ ba nlama ki yéñ i bañ maog map ndi ba nuñlag maog mana, milik mini ni mapanga ma milik ni nkoñ hisi.
I mam mana ma nlama hoo bôña ingéda bon ba loñ ba ngwés loñ yap ba mbet i ane inyuule bemnga bemnga a nteg bé yila mbom hitjo.
Bon ba loñ ba nlama yéñ i bana mambén ma yé nseñ inyuu loñ yap. Sukulu i nlama nom sôñ samal hala wee i mbôdôl i sôñ kondoñ i malak i sôñ hilônde. Noi i yé sondi ibaa. I mbus sukulu i mbôdôl ki i sôñ njéba i malak i nsôñ libui li ñyéé.
I pes i matibla, bon la loñ ba yéñ le mut a nla ba ngañngañ i mbus nwi mi na mi sukulu inyuu i mut a boñog matiba ma nkoñ. Nlélém inyuu bôdaa ba ngwélés bon. Hikii mut a nlama sal jôm li ngéñ i ngim kel dilo di samal i ngim sondi. Noi i yé sondi ibaa i ngim nwi.
Bon ba loñ ba nlama kôôba gwét. Hala wee ba nlama bañ jôl gwét keñi i ibot i nla nol 500.000 di bôt ngélé yada. Ba nlama ba kikii gwégwét man lôg Basangén a ba ke i jo gwét biloñ a yi bé biloñ bi ndi a yik makanda. Hikii man loñ a nlama ba kikii njanjañ i nkah too bininiñi.
Ingéda u ñôô bisélél gwoñ, u nsal bijek gwoñ ndi u nuñlag gwo ni nkoñ hisi, u mbana ngandag moni. Bakén ba moni nunu aga boñ le biloñ bipe bi kon loñ nan woñi inyuule i maange a bééga hikamba i nyik, nyen ngwo i noñ. U nogog ki le, mut moni a net nkaa lama.
I mam mana mon ma boñ le loñ yoñ i jôp i njel kunde. Hala a mbat banga hémle, suhul nyuu, ngandag mban ni libégés ngeñ inyuule i loñ i mbégés bé ngeñ i nhol bé. Yom u nlama tééda yo ini le loñ ipe i nla bé gwés loñ yoñ. Bôt ba kôba ba bé je ngandag tjobi, bitatam ni bikaï.
Yaônde, 15 dipos 2011
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire