Di nla kobol
i ngén ini ni kal le mbog i mbagal longe ni béba. Mbog i nyibil bilap hala wee mam ma sôli. Jon mut a
nlama bé hôya i homa a bi nyodne. Mbog i bi mal ti ndoñol i yi noñnaga ni
mangén bôt ba kôba ba bi yigle bés . Yom di gwé yo ini le di nlama kônde bok
mam més le di lôôs mahoñol més bôt ba pe
noñnaga ni tehe yés. Jon u nok le : ñyéé i nke bé mañan matehe ngwé. Hala
wee di nlama bé niñ ni mahoñol ma bôt ba pe ndi di nlama yéñ ni wan le bakén ba
mahoñol mana bôt ba kôba ba bi yigle bé bés mo inyuule ba nkés bé mbog i ngii mbog. Hala wee di nlama tééda libag jés li
mee maboñog ma bôt ba kôba ni i njel ini le ba bé yil man mee ni bilem bini le
: gwéha , maliga ni ômsing. Bôt ba kôba ba nyigle bés bikéhene bi nkil i njel i
téé sép jon mbombog a nlama ba ingéda loñ i mbagal nkaa inyuule Hilôlômbi a bi sayap nye. A yig le wañ i ta bé linyañ. Hala wee hikii mut
a yé nseñ .Jon matai ma nyo u tjo mana
mil mana.Mbombog a nip bé, a mpot maliga ma nlona nsañ,
gwéha ni mahol.
Inyuu hala nyen bôt ba kôba ba bi bot bé I yom ini le mog . Ndi di
nlama yi le yi i ngi konde i nteg bé mal.
Inyuule di niñ habé bés botama. Ngim biloñ i mbañ mangaa jon ba nyén likehne
inyuu i nuñul manga map téntén ingéda ba nléba le ngim loñ i gwé mpuma, kalasin
i ke bisu. Banuñul mangaa ba mbot gwét
inyuu nunñul mangaa ba mbañ. Mangaa mana
ma mbôk mandap, minloñ, minyañnga i ke bisu. Ndi bon ba nlo ki i bana bibôm
inyuu i tiimba oñ loñ bañôbôs, ba ntamba
ni manga map ni i moni ba mpôôs loñ yoñ. Loñ yoñ i nla habé pot le ya pa ño
inyuu hala nyen u nlama yéñ le liyep li ba bañ i loñ yoñ. Jon u nok le : a yep ni kii ? ni jis li mbôngôô.
U nlama yi le : mut ngandag nwom a
nlal bé njal. U nlama bégés mbén Hilôlômbi a bi ti bôt ba kôba ngéda a bi
tohol bo gwét i ngog lituba ni i bôt ba bé gwés le ba jôp i base i baôm
mbom isi. Imbén i i nkal man mee le a je bañ bijek, a nyo bañ maog ma loñ i ñane
nye tigale ayila nkol i loñ i. Hala wee
u nlama ôô bisélél gwoñ, u nlama bañ beegwoñ, u nlama sal bijek gwoñ ndi u nuñul
bijek gwoñ, maog moñ, bisélél gwoñ ni bee gwoñ ni nkoñ hisi.
U nla neebe mahôla ndi mahôla ndi
mahôla ma mbôk be bak. Jon malép
ma loo i njokmon ma lamb njok. U
nogok ki le : malép ma nagi ma nlam bé nsôk. Loñ yoñ i nlama nôgla ni biloñ bi yé nye i pañ ndi u yi le loñ i nla bé ba
liwanda ni loñ i pe. Ibale bo ndi ngim loñ
i nsuu we gwét, u nhôya bañ le :loñ ititigi i jôlag gwét mandoñ ni ki le : ngwégwét man lôg Basangén a ba ke i jo
gwét biloñ, a yi bé gwo ndi a yik makanda. Man mee a nlama yi dihôha tjé le :
ni mahôla ma yi bôt ba kôba a boñ habé dihôla ti. Jon u nok le : hipa
hada, mbog ibaa wee u yé jôñ.
Bôt ba koba
ba bé pôô bé mahoñol mam. Ba bé ba yén i jimb ndi ba pémés i jam ba nkit. Jon
loñ i nlama bé hôya le nkena base i lôg pada nyen a bi yoñ makidig ( bulle
papale) le Bakana ba Mbenge ba yilis bés
minkol ndi Bakana bana ba bot ngim matiñ (code noir) inyuu nkol. I nwi 1885 ba yén i boma i tison ba nsébél
le Berlin inyuu i kap Afrika.I nwaa Bakana ba Mbenge ba mbôdôl i nson wap, Bakana
ba yé i base i baôm mbom isi ba nkit ni bôdôl yilis Minhindô minkol nwap. Ba bé
gwel bo, ba nuñlag bo bilôg bisañ biloñ gwap nlélém kikii Bakana ba Mbenge ba
bé nuñul bés bilôg bisañ Amérika. Jon loñ i nlama bañ moni wé. I moni nunu a
nlama gwélana i kété loñ ndi di téédaga bakén ba moni di nkôs noñnaga ni nyunga
bisélél gwés, bijek gwés, bee gwés ni maog més ni bakén ba maloñ. Inyuule i
ngéda yak bés di nsomb i gwom di ñôô bé di nsaa gwo ni bakén ba moni di ntééda.
Hala wee di nlama yi gwélél moni. Jon u nok le: moni bijôñ bi bôt, bayi jam bon ba ngwélél nye. Di
nlama bé hôya le : hikii loñ ni héé
libél bi kôp. U nogok
ki le: man Basoo a luk môngô imaa,
iyindi i bagla nye.Jon hikii man mee a nlama jo sañ le a yi ni tééda mbog
yé le loñ yé i ba kunde. Bo lép u ba ke
bañ nkoda bo ba ep ba ba bé? ndi ki minkongo bo hee nyo bé, hee nyoo bé.
Masoda ni nu a nkil hi kokok.
Yaônde,
21 hilônde 2015
Nkam
Pondi Pondi
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire