YI MBOGOG I NIŇ BILEM

YI MBOGOG I NIŇ BILEM

Hala a yé pand i yi mbogog i niň i i nigil mambén ma nlôôs bilem bi nlol i nkaň bi gwom bi niň ni libag li gwom bi nkena i jam li. Pog i yé cellule. Yi

 

mbogog i niň i yé biologie.

 

Yoyoma i pog yon i ane ni unda ngim lem. Jon u gwé yoyoma i pog i i

 

_. nene hikii ngéda yon ba nsébél le gène dominant ni yoyoma i pog i i yé ngélé

 

ibaa i pog yon ba nsébél le gène récessif.

Yoyoma i pogi nlôl i yom i pog ba nsébél le chromosome. Yom i pog i nnene i maň ingéda pog i kéba, yon i nnit yoyoma i pog.

Pog i gwal (mangôdô ma manum tole litjee li muda) maň wéé i gwé n yom i pog ki i yé le bini bipog bi nyuu bi gwé 2n gwom bipog. Yom pog i gwal ba nsébél yo le gamète. Ingéda man a ngwéé a gwéé pes bilem bi isaň ni pes bilem bi nyaň. I man nunu ingéda yak nye a gwal i wéé man, man wéé a bana pes bilem bi isaň a ngwal nye ni pes bilem bi nyaň ngwal nye i ke ni bisu. Munlôm a gwé yom i pog ba nsébél xy, muda a gwé yom i pog ba nsébél xx. Ngim bôt i ngwéé le ba ňap, bape ba ngwéé ni tjoň di nlet, bape ki ba nhoo bana lisaha i ke ni bisu. Hala a nlôl i nkaň. Hala wee lem i nlôl i gwal. Jon u nog le, man ka bibaba (bikoo) kikii nyaň. Semkwep hikii yom i nniň i gwé ngim lem (bôt kii binuga kii bie).

              Yi mbogog i niň bilem i nla hôla le bôt ba matibla ba nigil ni yi tibil ngim makon.Ntôň i yoyoma i pog i ngim pog i gwal i nsébla. le génome. Ntôň i yoyoma i pog i mut i nsébla le génotype tole génome humain. Jon yéň ndi wa léba ndi wa ba habé nkol.

 

Yaoňde, 20 mpuye 2007

Nkam PONDI PONDI

http://antoinepondipondi.blogspot.com