mercredi 24 octobre 2007

NIGLE

Di nla kobol i bug ini ni kal le, hala a yé mut a nyéñ i boñ i nlélém yom kikii mut numpe. Hala a nla lôô libag li mut numpe, mahoñol ma mut numpe, liniñig li mut numpe, litila to lipodog li mut numpe i ke ni bisu.
Di nla ki kobog i bug ini ni kal le, ingéda u nyi bé bañ ngim yom, tole sal ngim nson tole i boñ ngim jam i ke ni bisu, nyen u nyéñ le u bañ i nlélém yom, u sal i nlélém nson tole u boñ i nlélém jam i ke ni bisu.
Ba nigle i yom i mbôg i ba. Jon u nog le, u yi bé pom pahge, to maô ma ngwo u bénge bé . Nigle i nla ba sukulu i niiga mut i yom i yé longe tole i yom i yé béba. Ba nla nigle liké, hop, mintug, lilok i ké ni bisu.
I yom u nigle i gwel i mbéna bé ba kikii i mut a nyi likenge jéé. Jon u nog le, nigle nigle, a bôk njok kôô. U nogog ki le, mut a nigle bé kôô u ob. Hala wee mut a nlama bé nigle i yom i yé be. Ingéda mut a nigle i yom i yé lam, hala a mboñ nye le a niñ longe niñ yak i mam a ngwel ma nene longe i mis ma bôt. Nigle nlam i mpamna mut le a nla habé yi bagal yom bisu ni i i mpémél nigle. A nyila ngim ndémbél. Bôt bape ba mbôdôl nigle. Ndi hala a ntôl bé. Hala a yé kimasoda.
B'a mut a nla nigle hikii yom tole hikii jam ?

YAÔNDE, 03 biôôm 2007
Nkam Pondi Pondi


NKODA

A nkil i ngi- telepsép. Hala wee mut a mboñ bé jam libe ndi ba bot nye jam. Jon u nog le, u ba bé ni jam, ba bot bé we jam ? Mu i njel i nyen bakéés ba nla bagal ngim hop nkoda. Hala wee ba nkwés ngim mut nkaa ndi ki hala a tabé maliga i pes i mbén inyule i mut nunu ba ñôm nye nsohi yanga tole ba nsoman nye ngi – njom. Hala a nla ki lôl le, mut moni a net nkaa lama. Ngim bôt i mpot habé maliga ndigi le u ti bo bitek.
Yak i pes i nson, ba nla héya mut i nson i ngi-njom tole ba ntjél saa nye inyu nson a nsal. Hala a nla ki nene ingéda mut a nsal ndi mut numpe a lo a bumbul. Jon u nog le, bana ba hem toñ, bape ba humbul mamañ ?
I yé longe le i mut a nog ndutu ni yom yé, nyen a kôli ni nsaa tigale a nyangap. Nkoda i nla lona ndôñ mahéñha le matjél ma kuba, le bôt ba nolna bo ni bo.
Yom di nyi yo ini le, nkoda i tabé yom ibale bo ndi u nla hôya ho.



YAÔNDE, 17 biôôm 2007
Nkam PONDI PONDI

LIBÉHBA

Hala a yé bitandi tole bandéénga ba ba édi tole ba nkiha ntôñ. Ingéda i nyen ba nkal le libéhba. Hala wee yom yada i yé bisu, ini pe i noñog. Wee yom yada i noñ i bisu tole i nlo i mbus i bisu. Kikii ihéga pa ni sogoo. Jon u nog le, pa i nke bé le sogoo i yégle. Nlélém ki nyen u gwé mbôba jala ni nkônôs. Di mpot hala ingéda munlôm a nkiha ni muda ikété sép.
Libaba li mpôôna ni i bug ini le libéhba ndi li ngwélaha ingéda ngaba bum.


YAÔNDE, 16 biôôm 2007
Nkam PONDI पोंदी


DILO

Ngwa njangumba = Lundi
Ngwa um = Mardi
Ngwa ngé = Mercredi
Ngwa mbog = Jeudi
Ngwa koo = Vendredi
Ngwa jôn = Samedi
Ngwa noi = Dimanche


SÔÑ

Kondoñ = Janvier
Matjel = Février
Matumb = Mars
Matôp = Avril
Mpuye = Mai
Hilônde = Juin
Njéba = Juillet
Hikañ = Août
Dipos = Septembre
Biôôm = Octobre
Maye sép = Novembre
Libui li ñyéé = Décembre


YAÔNDE, 22 biôôm 2007
Nkam PONDI PONDI


NJÉÉ


Mbondo njéé = lion
Mpeg maleñ = léopard
Hibaa hi njéé = panthère
Makuga njéé = guépard
Yéñbak = tigre
Nkwaha njéé = chat-tigre
Mban = libél li njéé = hala a yé litam li e li nti
njéé makénd ma nyai.

Yéñbak i nkagla bé i njéé = le tigre ne chante
pas sa tigritude.


YAÔNDE, 22 biôôm 2007
Nkam PONDI PONDI

Aucun commentaire: