vendredi 6 août 2010

HéMLE NI MBOG

Di nla kobol i bug ini le hémle ni kal le hala a yé ngim nson bôt ba nsal. Jon hémle i nhéñha ni ngéda. Sañ i mahoñol i njuba tole gwét bi nla juba inyu i boñ le bôt ba bana hémle.

Ingéda bôt ba kôba ba bé ikété Ngog Lituba, ngim bon ba mee i bé hémle le liemb li nla boñ le ba yémbél i bôt ba bé jôs bo gwét. Bon ba mee bape ba bi ha bôdôl yap yag Hilôlômbi ni mahoñol mana le, ndigi nyetama nyen a nla tohol litén li mee. Kikii litén li mee li nyémbél i gwét bini, ndi base i sôkbôk i lo. I base ini i bi héñha i hémle bon ba mee ba bé ba gwé noñnaga ni liemb, ngambi i ke bisu.Jon u nog le, ngambi i nkomol bé Hilôlômbi.

Ini bug le mbog i nlôl i bug ini le bog, hala wee kôhle, wee litééda longe, hala wee li ôt mahoñol longe li ôdôg. Mbog i yé njimb li bambombog, mbog i yé ngéda (mbog kôba ni kwañ) , mbog i yé loñ (mbog Basaa, Bati ni MPÔÔ), mbog i yé mbang, miñañ, yigil, matunga, likot masangô, minsongi, base, matibla i ke bisu. Mbog i yé môga imaa; mbog ndômbôl ni mbog bihégél. Mbog bihégél yon i yé mañ. Jon i loñ mee, ingéda man ma yé mbogog longe, ngim mut i nlama tad le ma yubda habañ. A ntad ni ngui i bi tiba nye le a nla sayap ibale bôt ba nôñôl i kokok, tole biog ibale ba njôp i njel yubda. I mut nu nyen a yé mbombog. Mbombog a nyi ndugi ligwéé li mbog, hala wee niñ i bôt ba kôba ni mbog yomede. Mbog yomede hala wee i mam Hilôlômbi a bi bog ipôla yé ni man mee. Ingéda kôba a bé ki le, ibale bo ndi mbombog a mbep kene loñ, a nidba nyemede.

Mbog i nyibil bilap. Hala wee mbog i mboñ mut le a sélés boña wé inyu i yi lelaa mam ma nke, hee mbale i sôlne i ke bisu? I njel ini mut a nyoñ inyu i yi mbog i tabé ngwa. Jon u nog le , mbog i yé makwo ma ñyéé, mbog i kwog, mbog i nyodag. U nogog ki le, yi i yé miño mi lép. Bambombog ni mintôô mi bôt bon ba bi boñ le bon ba mee ba kônde bana yi ni i njel ini le hémle yap i bi tinde bo le ba ôô bisélél gwap, ba ôt mahoñol inyu i ti maôñg, ba léba bee inyu i tibil makon, ba oo tjôdôt môi, ba léba lelaa ba nla nol binuga, ba bana nko ni toga i ke bisu.

Libogog li niñ lini jon li bi boñ le Hilôlômbi a bé i ñem i hikii man mee. Jon man mee a bé nigbene i tôl Hilôlômbi, a yik le Hilôlômbi a yé nye banga mahôla.

Ngim biyi i yé bilembe. Gwon bi nlo i ôbôs base. Jon u nlama badba le : kii i yé mbog base? Inyule mbog base i mbagla bé ni mbañ. I mut a nkal we le mabui u ngwélél ma yé sat, nye a nyoñ mabui mana ni ndoñol u nti nye inyu i tibil bôt bé ni bañ bee bi a nuñul ni nkoñ isi I ke bisu. Jon u nog le, ba nkés bé mbog i ngii mbog. Libogog li mam ma ntôñ i base li nla boñ le hémle i sôs ni i njel ini le ngim liboñog li mam i nhoñol le i nla timbhe hikii yom i ke bisu.

Isañ a yé mut a mbôdôl ngim yom, mut a nyis bôt ngim jam. Bôt ba kôba ba bé yi bé jôi li Hilôlômbi inyule Hilôlômbi a gwé bé nwaa ndi ba bé yi môi méé mape, ma ma ñunda kikii a bi heg ngii ni isi hala wee Batuupék ni nson wé, hala wee Njombongo. I môi mana ma ñunda le mbog i gwé nwaa. Jon u ntehe le ngii i tabé isi, malép ma tabé môô. Mbén i nti ndoñol ni nwaa i hikii yom. Mut a nyéñ i yi ndi mut a nyi bé bisu bi mbog.

Yom u nlama tééda, yo ini le, mbog ni hémle bi ñyégna bé. I mut a nyan mbog yé a nyila wañ mut, hémle yé i nla habé hôla nye i bana yi ni pék. Inyule i yi pék mut a mbana, mut numpe a nla bé héya gwo.

Mbog i niiga bés njel i nke yag Hilôlômbi. I ntibil, i bogog. Mbog i yé maliga ma ma yé ikété mapubi ma Hilôlômbi a bi ti kikii tik libag li man mee. Nu ni nu a yé man mee a leegege Hilôlômbi, a nlama emble mbog, a neebe biniigana bi mbog ni hémle gwo. Kii i yé neebe ?

Di nla kobol i bug ini ni kal le hala a yé mut a nkit mahoñol mé ni maboñog mé i boñ ngim jam. Neebe i yé hémle. Jon mut a nla neebe le Hilôlômbi nyen a yé ntohol liten li mee inyule nyen a bi hôla jo i yémbél i bôt ba bé jôs litén li mée gwét i Ngog Lituba.Jon Hilôlômbi a bi ti Bambombog ba nyi nye ngui le ba sayap bon ba mee, ni ki le, i man mee a nkôs bisai bini a mbet ndigi bet ni bet to ibale bo a nneebe bé Hilôlômbi inyule Bambombog ba nsayap nye, ba nneebe Hilôlômbi. Litén li mee li nla niñ ikété nsañ, gwéha, mahol ingéda li nneebe Hilôlômbi. Inyu hala nyen a bi ti man mee yi ni pék i ôô bisélél gwé, bee gwé i ke bisu ingéda i man mee nunu a nneebe ke ni Hilôlômbi. Lineebe Hilôlômbi hala a nkal bé le di lep gwom basôgôl bés ba bé bôñôl kikii bo matibla més, bijek gwés, mabogog més ma mam i ke bisu. Inyu hala ki nyen mut a nla neebe gwélél Hilôlômbi.Hala wee mut a nla neebe libag jé li nkol isi Hilôlômbi. Mut a nla neebe libag jé li nkol. Jon u nog le, to me je mbiñmbiñ, to me je mbañmbañ, me yé ndigi nkol i mamug ma njambe. Mut a nla neebe le niñ yé i yé ntééyag i ke bisu. Inyule i mam ma mpémél nye a nhoñol le Hilôlômbi nyen a nkit hala.

Yaônde, 27 njéba 2010

Nkam PONDI PONDI.

http: //antoinepondipondi.blogpot.com

Aucun commentaire: